Ο Διοικητής «καρφώνει» Χριστόφια ότι άργησε για το Μνημόνιο

Στην καθυστέρηση που υπέδειξε η κυβέρνηση Χριστόφια στην λήψη της απόφασης προσφυγής στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης και στην απουσία παρέμβασης στον τροπεζικό τομέα, το μέγεθος του οποίου αύξηθηκε θεαματικά μέσα σε λίγα χρόνια, εντοπίζει ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας, Πανίκος Δημητριάδης, τις κύριες ευθύνες για την κατάσταση στην οποία περιήλθε η κυπριακή οικονομία.

Ο κ. Δημητριάδης απαντώντας στα ερωτήματα των μελών της Ερευνητικής Επιτροπής για την οικονομία είπε ότι αφέθηκαν η οικονομία και τραπεζικός τομέα να φτάσουν σε ένα σημείο που έπρεπε να ληφθούν επώδυνα μέτρα.

Κρίσιμη παράμετρος που οδήγησε την κατάσταση στη λήψη των γνωστών ακραίων λύσεων ήταν και η απόφαση του Eurogroup, στις 21 Ιανουαρίου, να περιμένει τη διεξαγωγή των εκλογών και να διαπραγματευτεί τελικά με τη νεά κυβέρνηση, παρά το γεγονός ότι υπήρχε καταρχήν συμφωνία για το Μνημόνιο, από το Νοέμβριο.

Μάλιστα, αναφερόμενος στα γεγονότα του Μαρτίου, ο κ. Δημητριάδης σημείωσε ότι η Κύπρος κατέστη όμηρος της απόφασης των Ευρωπαίων εταίρων να περιμένουν τις εκλογές. Η σχετική απόφαση ελήφθη στο Eurogroup της 21ης Ιανουαρίου και ο κ. Δημητριάδης κατέθεσε σχετικό απόρρηρο έγγραφο, το οποίο δεν διαβάστηκε.

Σημείωσε ότι η ΚΤ δεν έλαβε μέρος στο Eurogroup, αλλά το υπουργείο Οικονομικών και δήλωσε ότι δεν είναι σε θέση να γνωρίζει τι έγινε στις διαπραγματεύσεις.

Το ΜνημόνιοΕιδικότερα, στην παραδοχή ότι η καθυστέρηση στη συνομολόγηση του Μνημονίου με την Τρόικα είχε δυσμενείς επιπτώσεις για την Κύπρο προχώρησε ο Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας, Πανίκος Δημητριάδης,

Ο Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας, συμμερίστηκε την άποψη ότι η αίτηση για το Μνημόνιο έπρεπε να είχε γίνει από αρχές 2012 ή στο τέλος του 2011. Οι τράπεζες δεν μπορούσαν να βρουν κεφάλαια, ενώ υπήρχαν και ανισορροπίες στην οικονομία, παρατήρησε.

Με την εμπειρία του Μαρτίου «θα έλεγα ότι θα ήταν καλύτερα να πηγαίναμε Δεκέμβριο 2011 ή Ιανουάριο 2012. Δεν αναμέναμε τις εξελίξεις, το κούρεμα και τις πρωτοφανείς επιθέσεις στο τραπεζικό μας σύστημα. Δεν ξέραμε τι μας επιφυλάσσανε».

Φάνηκε εκ των υστέρων ότι η καθυστέρηση στο Μνημόνιο μας έβλαψε, ανέφερε σε άλλο σημείο ο  κ. Δημητριάδης.

Ο κ. Δημητριάδης τόνισε ότι ήταν λυπηρό που δεν είχαμε τελική κατάληξη το Νοέμβριο. Υπήρχαν 10 δισ. ευρώ για τράπεζες και θα αποφεύγαμε το bail in και έκανε αναφορά σε δύο επιστολές που είχε στείλει στον τότε Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Δημήτρη Χριστόφια, τον Οκτώβριο και τον Νοέμβριο του 2012.

"Εμείς εργαστήκαμε για τραπεζικό τομέα και ανακοινώσαμε κατάληξη για να ασκήσουμε πίεση", σημείωσε.

Στην επιστολή στις 5 Οκτωβρίου μεταφέρεται η διαπίστωση της ΕΚΤ ότι κινούνται αργά οι διαπραγματεύσεις με την Τρόικα και ότι αν δεν υπάρξει κατάληξη θα τεθεί θέμα ELA.

Στην επιστολή στις 18 Νοεμβρίου, ως συνέχεια επιστολής Οκτωβρίου, ο διοικητής πληροφορεί τον Πρόεδρο ότι υπήρξε καταρχήν συμφωνία με την Τρόικα για τον τραπεζικό τομέα.

Με την καταρχήν συμφωνία επανέρχεται η χρηματοπιστωτική σταθερότητα που κλονίστηκε από ενέργειες δύο μεγάλων τραπεζών τα τελευταία πέντε χρόνια. Στην τελευταία παράγραφο επαναλαμβάνει ανησυχίες ΚΤ για τη συνεχή πίεση που δέχεται συστημικό τραπεζικό ίδρυμα και εξάντληση δυνατοτήτων παροχής ρευστότητας. Αν συνεχιστεί η ΚΤ θα αναγκαστεί να λάβει μέτρα έκτακτης ανάγκης και να επηρεαστεί όλο το σύστημα. Απηύθυνε έκκληση προς Χριστόφια για κατάληξη με Τρόικα. Στις 19 Νοεμβρίου εστάλη και επιστολή προς Αναστασιάδη. Του ζήτησε να μην προχωρά σε δηλώσεις για τις τράπεζες που ανησυχούν τον κόσμο.

Τις επόμενες ημέρες έγιναν και τηλεφωνήματα προς τους κ. Χριστόφια και Αναστασιάδη, με ανάλογο περιεχόμενο.

Ο κ. Δημητριαδης τόνισε, πάντως, ότι «κατά τον Μάιο του 2012 υπήρχε έντονη επιθυμία να αποφευχθεί το Μνημόνιο, από όλες τις πλευρές. Ήταν θέση όλων των πολιτικών δυνάμεων. Με βάση τα δεδομένα που είχαμε μπροστά μας τότε πιστεύαμε ότι θα αποφύγουμε το Μνημόνιο. Υπήρξε ραγδαία επιδείνωση το Μάιο και τον Ιουνίου στις δύο συστημικές τράπεζες. Η Τρ. Κύπρου μας διαβεβαίωνε ότι δεν θα χρειαστεί κρατική στήριξη. Η Λαϊκή μας έλεγε ότι θα χρειαστεί, αλλά θα κάλυπτε μέρος του ποσού».

Παράλληλα ο κ. Δημητρίαδης ανέφερε ότι η κυβέρνηση διαβεβαίωνε ότι έκανε προσπάθεια να βρει εξωτερικό δάνειο για να καλύψει τις ανάγκες της Λαϊκής.

ELA και Λαϊκή
Ο διοικητής ανέφερε ότι όταν ανέλαβε καθήκοντα ο συνολικός δείκτης κεφαλαιακής επάρκειας της Λαϊκής, στις 31/3, ήταν 4,05%. Υπολειπόταν σημαντικά από 8% του ελάχιστου δείκτη, με βάση οδηγίες ΕΕ. Οι δείκτες αυτοί, όμως, ήταν δυναμικοι. Υπήρχε ένα πλάνο ανακεφαλαιοποίησης σε εξέλιξη.

-Ήταν φερέγγυα η Λαϊκή, ρώτησε ο Πικής.

Κατέστη φερέγγυα μετά την ανακεφαλαιοποίηση από το κράτος, απάντησε ο διοικητής.

-Μέχρι τέλος Αυγούστου το ELA έφτασε 9,6 δις. ευρώ. Αυτό δεν υποδηλώνει ότι η τράπεζα δεν μπορούσε να λειτουργήσει, παρατήρησε ο κ. Πικής. Ο διοικητής διαφώνησε λέγοντας ότι η ρευστότητα δεν σχετίζεται με την φερεγγυότητα. Την αύξηση του ELA την απέδωσε στις πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα, το καλοκαίρι του 2012. Η Λαϊκή είχε τεράστιες εκροές.

Ο κ. Πικής ρώτησε για δηλώσεις του ότι η Λαϊκή κρατήθηκε στη ζωή με τον αναπνευστήρα για εννέα μήνας. Επικαλέστηκε δημοσίευμα της «Καθημερινής» στις 26 Μαρτίου.

Παρερμηνεύτηκε αυτή η δήλωση, απαντά ο διοικητής. Η τράπεζα παράμεινε φερέγγυα στην προοπτική Μνημονίου. Ωστόσο η κατάσταση με τη ρευστότητα έγινε δραματική το Φεβρουάριου του 2013. Υπήρχαν δημοσιεύματα διεθνή τύπου για κούρεμα. Εχανε 20 εκατ. ευρώ την ημέρα η Λαϊκή. 400 εκατ. ευρώ σε ένα μήνα. Στις 11 εργάσιμες ημέρες Μαρτίου οι εκροές ήταν 500 εκατ. ευρώ την ημέρα. Ως συνέπεια o ELA αυξήθηκε. Τα διάθεσιμα ήταν 175 εκατ. ευρώ.

Από τέλος 2012 διαφάνηκε ότι ενώ καταλήξαμε σε πρόγραμμα, οι ευρωπαίοι είπαν ότι θα περιμένουν τη νέα κυβέρνηση, ώστε η νέα κυβέρνηση να έχει την ιδιοκτησία του Προγράμματος. Με βάση αυτό η ΕΚΤ μετέθεσε στις 21 Μαρτίου τη λήξη παροχής ELA. Εμείς ήμασταν υποχρεωμένη να κρατήσουμε την τράπεζα εν ζωή, σημείωσε ο κ. Δημητριάδης. Ωστόσο στο τέλος Φεβρουαρίου εξαντλήθηκαν εξασφαλίσεις για παροχή ELA.

Η ρευστοτική κατάσταση κατέστη δραματική και η Λαϊκή παρέμεινε φερέγγυα στην προοπτική προγράμματος.

Οι επιστολές ΟρφανίδηΗ Επιτροπή ζήτησε από τον διοικητή να σχολιάσει το περιεχόμενο των επιστολών που είχε απευθύνει ο προκάτοχός του, Αθανάσιος Ορφανίδης στην τότε κυβέρνηση για τα δημόσια οικονομικά.

Ο κεντρικός τραπεζίτης πρέπει να θέτει θέματα, αλλά δεν θα έμπαινα σε λεπτομέρειες για τη διόρθωση των δημόσιων οικονομικών, παρατήρησε ο κ. Δημητριάδης.

Η ΚΤ είχε την ευθύνη διαχείρισης δημόσιου χρέους και όχι της δημοσιονομικής πολιτικής, προσέθεσε κρατώντας αποστάσεις από το περιεχόμενο των επιστολών του κ. Ορφανίδη.

Ο κ. Πικής ανέγνωσε σημείο επιστολής του κ. Ορφανίδη προς τον κ. Χριστόφια, το 2010, ότι η Κύπρος κινδυνεύει να βρεθεί στο μικροσκόπιο αγορών λόγω των πιέσεων στα δημόσια οικονομικά με καταστροφικές συνέπειες.

Ο διοικητής λέει ότι συμφωνεί με εκτιμήσεις ως ένα βαθμό. Αυτό που λείπει είναι οι εξελίξεις στο τραπεζικό σύστημα, το μέγεθος του οποίο αυξήθηκε στο 953% του ΑΕΠ.

Ρωτάτε για άλλη επιστολή Ορφανίδη Οκτωβρίου 2010 με την οποία θέτει πάλι στον Πρόεδρο Χριστόφια τις ανησυχίες του για δημόσια οικονομικά.

Ο κ. Πικής διαβάζει απόσπασμα επιστολής του κ. Ορφανίδη στις 18/7/2012, μετά από αποκλεισμό οικονομίας από διεθνείς αγορές, μετά το Μαρί, με δραματικούς τόνους και συγκρίσεις με 1974.

Ο διοικητής αναφέρει ότι η επιστολή εκείνη ήταν δραματική, αλλά απορρίπτει σύγκριση με 1974.

Εκ των υστέρων, σημειώνει, ότι ήταν λάθος και ο βραχυχρόνιος δανεισμός του κράτους. 

Η συγχώνευση
Ερωτηθείς για τη συγχώνευση των δύο μεγάλων τραπεζών και τα παράπονα που διατυπώθηκαν ότι ζημιώθηκε η Τρ. Κύπρου λόγω του ELA, o κ. Δημητριάδης σημείωσε ότι η συγχώνευση ήταν  πολιτική απόφαση. Εμείς θέσαμε τις ανησυχίες μας στην Τρόικα, ειδικά για το μέγεθος της Τράπεζας. Το ποσό του ELA που μεταφέρθηκε στην Κύπρου ήταν 7,9 δις. ευρώ λόγω πώλησης του ελληνικού δικτύου στην Τρ. Πειραιώς. Το ELA δεν την καθιστά αφερέγγυα. Έκανε λόγο για παραπληροφόρηση.  

Στο θέμα της πώλησης του ελληνικού δικτύου, ο κ. Δημητριάδης είπε ότι η Τρ. Πειραιώς θα αναγνωρίσει ζημιές. Η Ελλάδα κινείται, δυστυχώς, πέραν των ακραίων σεναρίων της Pimco. Τα χαρτοφυλάκιο και των δύο τραπεζών, στην Ελλάδα, δεν ήταν καλά, προσέθεσε.

Οι κυπριακές τράπεζες δεν δέχθηκαν θυγατροποίηση
Ένα από τα πρώτα πράγματα που έκανα, όταν ανέλαβε το Μάιο ήταν να δει το διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας, Γιώργο Προβόπουλο. Έδωσε συγκατάθεση για θυγατροποίηση, εφόσον έμπαιναν τα κατάλληλα κεφάλαια. Η θυγατροποίηση θα μας προστάτευε από το ενδεχόμενο εξόδου Ελλάδας από ευρώ και θα έδινε την ευκαιρία στις τράπεζες να πουλήσουν πιο ομαλά την παρουσία τους στην Ελλάδα. Οι ίδιες οι τράπεζες, όμως, δεν ήθελαν να ακούσουν. Θεωρούσαν στρατηγική την παρουσία στην Ελλάδα. Δεν υπήρξε ανταπόκριση από διοίκηση Τρ. Κύπρου.

 Αποκάλυψε ότι έγινε συζήτηση με επενδυτική τράπεζα από το Τόκιο, που  έκανε ανάλογη δουλειά για την Credit Agricole, που αποχώρησε από την Εμπορική, αλλά η ανώτατη διοίκηση της Τρ. Κύπρου αρνήθηκε να τους δει.

Για τις εκροές
Απέρριψε ότι έγιναν μαζικές εκροές καταθέσεων το Σάββατο, μετά το πρώτο Eurogoup. Το internet banking της Λαϊκής έκλεισε στις 10 το πρωί. Μπορεί να υπήρχαν εντολές για κινήσεις, αλλά δεν ολοκληρώθηκαν. Αν έφυγαν χρήματα, θα έφυγαν παράνομα και θα έπρεπε να συμμετέχουν δύο υπάλληλοι. Το σύστημα πληρωμών το Σαββατοκύριακο είναι κλειστό.  Έγιναν δύο έλεγχοι που κατέληξαν ότι δεν έγιναν παρανομίες. Δόθηκαν οδηγίες, αλλά δεν κάναμε αμέσως ελέγχους. Δεν απέρριψε κατηγορηματικά το ενδεχόμενο να έγιναν κάποιες μικρές εκροές.

Παραπλάνηση από Ηλιάδη
Εγινε παραπλάνηση από κ. Ηλιάδη για την ανακεφαλαιοποίηση της Τρ. Κύπρου. Μας είχε πει ότι η Τράπεζα χρειάζεται 250 εκατ. ευρώ που θα έβρισκε από πώληση ασφαλιστικών εταιρειών. Στείλαμε επιστολή προς τον ίδιο με την οποία εκφράζουμε την έκπληξή μας που ζητείται κρατική στήριξη για κάλυψη 500 εκατ. ευρώ. Ο κ. Δημητριάδης υπενθύμισε ότι υπάρχει και σχετική έρευνα από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς.

Για την Pimco Από το στρες τεστ της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών, το φθινόπωρο του 2011 μέχρι την υποχρέωση ολοκλήρωσης της ανακεφαλαιοποίησης, τον Ιούνιο του 2012, οι συνθήκες άλλαξαν προς το χειρότερο, ειδικά η κατάσταση στην Ελλάδα, κατέθεσε ο κ. Δημητριάδης.

Η πρώτη εκτίμηση του ΔΝΤ για τις ανάγκες των τραπεζών ανέβαζε στις ανάγκες στα 13 δις. ευρώ και η τελική εκτίμηση ήταν 10 δις. ευρώ, ποσό με το οποίο συμφώνησε και η Pimco.

Ερωτηθείς για τα παράπονα που εξέφρασαν οι τραπεζίτες για τη μεθοδολογία της Pimco, απάντησε ότι η ΚΤ υπέδειξε στην Pimco να είναι πιο διαφανής. Ο οίκος απάντησε ότι τα μοντέλα που χρησιμοποιεί είναι πνευματική του περιουσία. Σημείωσε ότι τα αποτελέσματα της Pimco αξιολογήθηκαν από την ΕΚΤ και ότι υπήρχε πίεση οι εκτιμήσεις να είναι συντηρητικές. Παρατήρησε, πάντως, ότι η εκτίμηση της Pimco, παρά τις ενστάσεις μας,  έχει γίνει αποδεκτή από τις διεθνείς αγορές και αυτό είναι σημαντικό.

Προσέθεσε ότι τα δεδομένα της Pimco ήταν συντηρητικά, αλλά άφησε να εννοηθεί ότι ξεπεράστηκαν από τις σημερινές συνθήκες.

Τόνισε, ακόμη, τη σημασία της κεφαλαιακής επάρκειας για τη διασφάλιση των καταθετών.
Η Τρ. Κύπρου ενθαρρύνθηκε να προχωρήσει σε απομόχλευση και πώληση θυγατρικών σε εξωτερικό.
Με πώληση δικτύου στην Ελλάδα η Τρ. Κύπρου κατέστη και λογιστικά αφερέγγυα, με αρνητικά κεφάλαια 400 εκατ. ευρώ.

Source: http://www.kathimerini.com.cy