Την ώρα που δυστυχώς για άλλη μια φορά παίζονται μικροκομματικά παιχνίδια και συναλλάσσονται οι πολιτικοί και οικονομικοί μας ταγοί αναμεταξύ τους και εις βάρος μας, όλη η Ευρώπη παραδέχεται ότι δυστυχώς η κάκιστη συνταγή στήριξης του τραπεζικού μας συστήματος απέτυχε.
Επιφέροντας όλα όσα κάποιοι εδώ και καιρό προειδοποιούσαμε. Και για να μην παρεξηγηθώ, δεδομένου ότι ήμουν ένας από αυτούς που προειδοποιούσαν, θα δανειστώ την πρόσφατη έκφραση του περιοδικού Economist: «Η δημοσιονομική πλευρά δούλεψε αλλά το κούρεμα καταθέσεων, δεν δούλεψε». Γι’ αυτό και το Reuters εισηγείται να αποζημιωθεί η Κύπρος για αυτή τη λανθασμένη συνταγή.
Και όντως. Τα στοιχεία καταδεικνύουν ότι η εμπιστοσύνη στο κουτσουρεμένο μας πια σύστημα σίγουρα δεν έχει αποκατασταθεί ένα χρόνο μετά (εδώ ούτε και ο τέως Διοικητής της ΚΤΚ προφανώς δεν το εμπιστεύεται για τις προσωπικές του καταθέσεις). Το δε ύψος των μη-εξυπηρετούμενων δανείων παραπέμπει σε επικίνδυνη αστάθεια. Η αγορά έχει στεγνώσει από την απαραίτητη ρευστότητα, ενώ τα τεράστια επιτοκιακά περιθώρια κέρδους κοινωνικοποιούν περισσότερο το πρόβλημα εμβαθύνοντας αχρείαστα την ύφεση. Οι δε άμεσες και έμμεσες κοινωνικές επιπτώσεις είναι απλά τραγικές!
Είναι να αναρωτιέται κανείς, ένα χρόνο μετά την καταστροφή, τι απαιτείται να γίνει πια για να ξυπνήσει ετούτος ο κόσμος;
Κοιτάζοντας πλέον τα πράγματα από μια απόσταση, πιστεύετε ότι θα μπορούσε να αποφευχθεί το κούρεμα;
Δεν έχω καμία αμφιβολία στο μυαλό μου ότι θα μπορούσε και έπρεπε να είχε αποφευχθεί αυτή η επιζήμια συνταγή. Έχω άλλωστε υποβάλει πολύ συγκεκριμένες εισηγήσεις προς αυτή την κατεύθυνση. Εισηγήσεις που υποβλήθηκαν έγκαιρα σε όλες ανεξαιρέτως τις πολιτικές δυνάμεις, στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και στην Κεντρική Τράπεζα. Εισηγήσεις που υιοθετήθηκαν δυστυχώς κατόπιν εορτής και μόνο για να προστατεύσουν τελικά μεγαλο-οφειλέτες, απόδειξη όμως και ότι δουλεύουν.
Και εδώ οφείλω να σημειώσω ότι το λεγόμενο «κυπριακό κούρεμα» δεν είναι απλά η διαδικασία bail-in που σήμερα υιοθετήθηκε και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Τουναντίον, το «κυπριακό κούρεμα» αφορούσε συγκεκριμένα στη συνταγή του κουρέματος καταθέσεων, αλλά σε συνδυασμό με το ξεπούλημα των ελληνικών εργασιών των τραπεζών μας και το φόρτωμα του ELA της Λαϊκής τράπεζας στην δοκιμαζόμενη σήμερα τράπεζα Κύπρου. Ένας συνδυασμός ο οποίος κατέστησε δυστυχώς τη θεραπεία χειρότερη από την ασθένεια και του οποίου φυσικό επακόλουθο είναι η αδυναμία του τραπεζικού μας συστήματος να εκπληρώσει τον σκοπό του ως χρηματοοικονομικός καταλύτης οικονομικής ανάπτυξης. Κάτι για το οποίο προειδοποιούσα εδώ και καιρό και εντονότερα εκείνο τον δραματικό Μάρτη πέρυσι.
Θα ήταν διαφορετικά τα δεδομένα εάν η Βουλή είχε ψηφίσει εξαρχής την πρόταση του Γιούρογκρουπ;
Ναι θα ήταν. Εάν η Βουλή ψήφιζε την πρώτη πρόταση του Γιούρογκρουπ, θα κατέρρεε όλο το τραπεζικό μας σύστημα. Δίχως εξαίρεση. Και δίχως σανίδα σωτηρίας αφού θα επηρέαζε όλες τις τράπεζες. Το παραδέχονται πια όλοι στην Ευρώπη. Και γι’ αυτό άλλωστε το παιχνίδι της επίρριψης ευθυνών μεταξύ του Προέδρου της Δημοκρατίας και του Υπουργού Οικονομικών της Γερμανίας ως προς το ποιος το πρότεινε. Μόνο εδώ στην Κύπρο ακούγεται αυτό το αστείο πια επιχείρημα για την ιδέα να κουρευτούμε όλοι από λίγο να περάσουμε...
Ας μην ξεχνάμε πρώτο απ’ όλα ότι τελικά απαιτήθηκαν 9.4 δισ. κούρεμα για να βγούμε. Και με υπολογισμούς μέχρι αρχές του Μάρτη του 2013, για να μην ακούσω πάλι το «κουφό» για το ότι ήταν η απόρριψη της Bουλής που ανέβασε τον αριθμό. Και ρωτώ. Πώς με ένα ευρύτερο κούρεμα του τραπεζικού μας συστήματος το οποίο θα επέφερε 5.8 δισ. θα λύαμε το πρόβλημα των 9.4 δισ.; Τα υπόλοιπα; Δεύτερο κούρεμα; Bail-in;
Μετά, η πρώτη απόφαση δεν προνοούσε περιορισμούς στις αναλήψεις ή τις όποιες δικλίδες ασφαλείας. Άρα θα είχαμε μαζικές φυγές καταθέσεων από όλο το σύστημα και απόλυτη αναρχία. Αυτό θα σήμαινε ότι δεν θα έμενε καμιά τράπεζα ανεπηρέαστη από τον υιό της αβεβαιότητας. Και υπάρχουν πολλά επιχειρήματα προς αυτή την κατεύθυνση. Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι, σε επίπεδο συστήματος, η πρώτη πρόταση του Γιούρογκρουπ συστηματοποιούσε το πρόβλημα αντί να το περιορίσει στις επηρεαζόμενες τράπεζες μόνο και να το αντιμετωπίσει σύμφωνα με τις διαδικασίες διαχείρισης συστημικού κινδύνου.
Ήταν απλά μια πρόχειρη, απρόσεκτη και οικονομικά ατεκμηρίωτη πρόταση. Ευτυχώς που η Βουλή το απέρριψε. Φυσικά μεγαλύτερο λάθος ήταν το ότι δεν αξιοποιήθηκε η ευκαιρία για κάτι καλύτερο, παρά τις πολλές προτάσεις που υποβλήθηκαν.
Πώς θα πρέπει να πορευτούμε από εδώ και πέρα;
Το 2014 θα είναι δυστυχώς έτος κοινωνικής δυσπραγίας. Γι’ αυτό επιβάλλεται να τεθεί προτεραιότητα σε αναπτυξιακές πρωτοβουλίες και στρατηγικές που είναι συμβατές με στόχους κοινωνικής συνοχής και κοινωνικής προστασίας. Σε αυτή τη βάση, επιβάλλεται να επιλεγούν εκείνες οι αναπτυξιακές και δημοσιονομικές λύσεις οι οποίες να κατανέμουν το κόστος της κρίσης δικαιότερα και να δημιουργούν συνθήκες κοινωνικής δικαιοσύνης και αλληλεγγύης. Και ο ρόλος της Πολιτείας είναι να πείσει την όποια Τρόικα για αυτή την στρατηγική.
Την ίδια στιγμή, το τραπεζικό σύστημα και η αναμενόμενη διαδικασία εκποίησης ακινήτων επιβάλλεται να τεθούν κάτω από ένα ευρύτερο προγραμματισμό ή/και ρύθμιση τα οποία θα οδηγήσουν σε ριζική αναδιάρθρωση ενός συστήματος που βλέπει τα μη-εξυπηρετούμενα δάνεια να ανέρχονται στο 200% του ΑΕΠ. Να εξεταστούν διαδικασίες σημαντικής ελάφρυνσης του κόστους δανεισμού των νοικοκυριών και επιχειρήσεων, συμπεριλαμβανομένου και κοινωνικού κουρέματος δανείων και αναδιαρθρώσεων, ούτως ώστε η διαχείριση των μη-εξυπηρετούμενων δανείων να είναι τελικά επωφελής τόσο σε επίπεδο οικονομίας όσο και συστήματος. Και έχω υποβάλει πολύ συγκεκριμένες προτάσεις προς αυτή την κατεύθυνση.
Τέλος, και για να επανακτήσουμε την εμπιστοσύνη στους θεσμούς, απαιτείται ικανοποιητική απάντηση στο περί δικαίου αίσθημα του κόσμου με την καταδίκη όλων των υπευθύνων.
*Ο Δρ. Στέλιος Πλατής είναι Οικονομολόγος, Διδάκτορας Χρηματοοικονομικών του Πανεπιστημίου του Cambridge, Σύμβουλος χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και Πρόεδρος του Συνδέσμου Κυπριακών Εταιρειών Παροχής Επενδυτικών Υπηρεσιών, Association of Cyprus International Investment Firms (ACIIF)
Στέλιος Πλατής
- Source : http://www.philenews.com
Και όντως. Τα στοιχεία καταδεικνύουν ότι η εμπιστοσύνη στο κουτσουρεμένο μας πια σύστημα σίγουρα δεν έχει αποκατασταθεί ένα χρόνο μετά (εδώ ούτε και ο τέως Διοικητής της ΚΤΚ προφανώς δεν το εμπιστεύεται για τις προσωπικές του καταθέσεις). Το δε ύψος των μη-εξυπηρετούμενων δανείων παραπέμπει σε επικίνδυνη αστάθεια. Η αγορά έχει στεγνώσει από την απαραίτητη ρευστότητα, ενώ τα τεράστια επιτοκιακά περιθώρια κέρδους κοινωνικοποιούν περισσότερο το πρόβλημα εμβαθύνοντας αχρείαστα την ύφεση. Οι δε άμεσες και έμμεσες κοινωνικές επιπτώσεις είναι απλά τραγικές!
Είναι να αναρωτιέται κανείς, ένα χρόνο μετά την καταστροφή, τι απαιτείται να γίνει πια για να ξυπνήσει ετούτος ο κόσμος;
Κοιτάζοντας πλέον τα πράγματα από μια απόσταση, πιστεύετε ότι θα μπορούσε να αποφευχθεί το κούρεμα;
Δεν έχω καμία αμφιβολία στο μυαλό μου ότι θα μπορούσε και έπρεπε να είχε αποφευχθεί αυτή η επιζήμια συνταγή. Έχω άλλωστε υποβάλει πολύ συγκεκριμένες εισηγήσεις προς αυτή την κατεύθυνση. Εισηγήσεις που υποβλήθηκαν έγκαιρα σε όλες ανεξαιρέτως τις πολιτικές δυνάμεις, στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και στην Κεντρική Τράπεζα. Εισηγήσεις που υιοθετήθηκαν δυστυχώς κατόπιν εορτής και μόνο για να προστατεύσουν τελικά μεγαλο-οφειλέτες, απόδειξη όμως και ότι δουλεύουν.
Και εδώ οφείλω να σημειώσω ότι το λεγόμενο «κυπριακό κούρεμα» δεν είναι απλά η διαδικασία bail-in που σήμερα υιοθετήθηκε και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Τουναντίον, το «κυπριακό κούρεμα» αφορούσε συγκεκριμένα στη συνταγή του κουρέματος καταθέσεων, αλλά σε συνδυασμό με το ξεπούλημα των ελληνικών εργασιών των τραπεζών μας και το φόρτωμα του ELA της Λαϊκής τράπεζας στην δοκιμαζόμενη σήμερα τράπεζα Κύπρου. Ένας συνδυασμός ο οποίος κατέστησε δυστυχώς τη θεραπεία χειρότερη από την ασθένεια και του οποίου φυσικό επακόλουθο είναι η αδυναμία του τραπεζικού μας συστήματος να εκπληρώσει τον σκοπό του ως χρηματοοικονομικός καταλύτης οικονομικής ανάπτυξης. Κάτι για το οποίο προειδοποιούσα εδώ και καιρό και εντονότερα εκείνο τον δραματικό Μάρτη πέρυσι.
Θα ήταν διαφορετικά τα δεδομένα εάν η Βουλή είχε ψηφίσει εξαρχής την πρόταση του Γιούρογκρουπ;
Ναι θα ήταν. Εάν η Βουλή ψήφιζε την πρώτη πρόταση του Γιούρογκρουπ, θα κατέρρεε όλο το τραπεζικό μας σύστημα. Δίχως εξαίρεση. Και δίχως σανίδα σωτηρίας αφού θα επηρέαζε όλες τις τράπεζες. Το παραδέχονται πια όλοι στην Ευρώπη. Και γι’ αυτό άλλωστε το παιχνίδι της επίρριψης ευθυνών μεταξύ του Προέδρου της Δημοκρατίας και του Υπουργού Οικονομικών της Γερμανίας ως προς το ποιος το πρότεινε. Μόνο εδώ στην Κύπρο ακούγεται αυτό το αστείο πια επιχείρημα για την ιδέα να κουρευτούμε όλοι από λίγο να περάσουμε...
Ας μην ξεχνάμε πρώτο απ’ όλα ότι τελικά απαιτήθηκαν 9.4 δισ. κούρεμα για να βγούμε. Και με υπολογισμούς μέχρι αρχές του Μάρτη του 2013, για να μην ακούσω πάλι το «κουφό» για το ότι ήταν η απόρριψη της Bουλής που ανέβασε τον αριθμό. Και ρωτώ. Πώς με ένα ευρύτερο κούρεμα του τραπεζικού μας συστήματος το οποίο θα επέφερε 5.8 δισ. θα λύαμε το πρόβλημα των 9.4 δισ.; Τα υπόλοιπα; Δεύτερο κούρεμα; Bail-in;
Μετά, η πρώτη απόφαση δεν προνοούσε περιορισμούς στις αναλήψεις ή τις όποιες δικλίδες ασφαλείας. Άρα θα είχαμε μαζικές φυγές καταθέσεων από όλο το σύστημα και απόλυτη αναρχία. Αυτό θα σήμαινε ότι δεν θα έμενε καμιά τράπεζα ανεπηρέαστη από τον υιό της αβεβαιότητας. Και υπάρχουν πολλά επιχειρήματα προς αυτή την κατεύθυνση. Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι, σε επίπεδο συστήματος, η πρώτη πρόταση του Γιούρογκρουπ συστηματοποιούσε το πρόβλημα αντί να το περιορίσει στις επηρεαζόμενες τράπεζες μόνο και να το αντιμετωπίσει σύμφωνα με τις διαδικασίες διαχείρισης συστημικού κινδύνου.
Ήταν απλά μια πρόχειρη, απρόσεκτη και οικονομικά ατεκμηρίωτη πρόταση. Ευτυχώς που η Βουλή το απέρριψε. Φυσικά μεγαλύτερο λάθος ήταν το ότι δεν αξιοποιήθηκε η ευκαιρία για κάτι καλύτερο, παρά τις πολλές προτάσεις που υποβλήθηκαν.
Πώς θα πρέπει να πορευτούμε από εδώ και πέρα;
Το 2014 θα είναι δυστυχώς έτος κοινωνικής δυσπραγίας. Γι’ αυτό επιβάλλεται να τεθεί προτεραιότητα σε αναπτυξιακές πρωτοβουλίες και στρατηγικές που είναι συμβατές με στόχους κοινωνικής συνοχής και κοινωνικής προστασίας. Σε αυτή τη βάση, επιβάλλεται να επιλεγούν εκείνες οι αναπτυξιακές και δημοσιονομικές λύσεις οι οποίες να κατανέμουν το κόστος της κρίσης δικαιότερα και να δημιουργούν συνθήκες κοινωνικής δικαιοσύνης και αλληλεγγύης. Και ο ρόλος της Πολιτείας είναι να πείσει την όποια Τρόικα για αυτή την στρατηγική.
Την ίδια στιγμή, το τραπεζικό σύστημα και η αναμενόμενη διαδικασία εκποίησης ακινήτων επιβάλλεται να τεθούν κάτω από ένα ευρύτερο προγραμματισμό ή/και ρύθμιση τα οποία θα οδηγήσουν σε ριζική αναδιάρθρωση ενός συστήματος που βλέπει τα μη-εξυπηρετούμενα δάνεια να ανέρχονται στο 200% του ΑΕΠ. Να εξεταστούν διαδικασίες σημαντικής ελάφρυνσης του κόστους δανεισμού των νοικοκυριών και επιχειρήσεων, συμπεριλαμβανομένου και κοινωνικού κουρέματος δανείων και αναδιαρθρώσεων, ούτως ώστε η διαχείριση των μη-εξυπηρετούμενων δανείων να είναι τελικά επωφελής τόσο σε επίπεδο οικονομίας όσο και συστήματος. Και έχω υποβάλει πολύ συγκεκριμένες προτάσεις προς αυτή την κατεύθυνση.
Τέλος, και για να επανακτήσουμε την εμπιστοσύνη στους θεσμούς, απαιτείται ικανοποιητική απάντηση στο περί δικαίου αίσθημα του κόσμου με την καταδίκη όλων των υπευθύνων.
*Ο Δρ. Στέλιος Πλατής είναι Οικονομολόγος, Διδάκτορας Χρηματοοικονομικών του Πανεπιστημίου του Cambridge, Σύμβουλος χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και Πρόεδρος του Συνδέσμου Κυπριακών Εταιρειών Παροχής Επενδυτικών Υπηρεσιών, Association of Cyprus International Investment Firms (ACIIF)
Στέλιος Πλατής
- Source : http://www.philenews.com
0 comments:
Δημοσίευση σχολίου