Αδικαιολόγητες θεωρεί ο Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου (ΚΤΚ) Πανίκος Δημητριάδης τις επικρίσεις που διατύπωσε εναντίον του ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης, και δηλώνει πως οι πολιτικές παρεμβάσεις στον εποπτικό ρόλο της ΚΤΚ, περιλαμβανομένης της κριτικής στην εμπεριστατωμένη αξιολόγηση των κριτηρίων ικανότητας και καταλληλότητας των νεοεκλεγέντων μελών του ΔΣ της Τράπεζας Κύπρου, δεν ευνοούν την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στο χρηματοπιστωτικό τομέα.
Σε συνέντευξη που παραχώρησε στο ΚΥΠΕ, ο Πανίκος Δημητριάδης απορρίπτει παράλληλα τις κατηγορίες κατά της ΚΤΚ για αδικαιολόγητη καθυστέρηση στην αξιολόγηση των μελών που εξελέγησαν στο Διοικητικό Συμβούλιο της Τράπεζας Κύπρου, καθώς η ομάδα αξιολόγησης δεν είχε ενώπιόν της όλα τα στοιχεία, αναφέροντας ενδεικτικά ότι το τελευταίο ερωτηματολόγιο λήφθηκε το περασμένο Σάββατο τέσσερις μέρες μετά τη Γενική Συνέλευση.
Επί της διαδικασίας, ο κ. Δημητριάδης επισημαίνει ότι παραμένει σε εκκρεμότητα ένας σύμβουλος της Τράπεζας από το εξωτερικό, με τον οποίο καθορίστηκε κατ’ ιδίαν συνάντηση την ερχόμενη Δευτέρα, διότι δεν μπορούσε να ταξιδέψει προηγουμένως στην Κύπρο. Σημειώνει ταυτόχρονα πως η εκκρεμότητα αυτή δεν επηρεάζει ουδόλως την λειτουργία του ΔΣ της Τράπεζας Κύπρου.
Για την Τράπεζα Κύπρου, ο Διοικητής της ΚΤΚ αναφέρει ότι η ιδέα του διαχωρισμού των εργασιών της σε εμπορικές και κτηματικές εργασίες θα πρέπει να τύχει προσεκτικής μελέτης και τονίζει ότι εκ πρώτης όψεως φαίνεται να υπάρχουν σημαντικά πλεονεκτήματα από μια τέτοια ενέργεια.
Εξάλλου, στη συνέντευξή του, ο κ. Δημητριάδης, σχολιάζοντας τις διαμαρτυρίες και επικρίσεις για τη μετατροπή των παλαιών μετοχών της Τράπεζας Κύπρου σε μετοχές αξίες ενός σεντ, σημειώνει ότι αυτό έγινε με τη σύμφωνη γνώμη του Υπουργού Οικονομικών Χάρη Γεωργιάδη, καθώς η δημιουργία διαφόρων τάξεων μετοχών βάσει του Διατάγματος της 29ης Μαρτίου 2013, δεν ήταν συμβατή με τις πρόνοιες των Ευρωπαϊκών Κανονισμών περί κεφαλαιακής επάρκειας.
Ο κ. Δημητριάδης εκφράζει αισιοδοξία για το μέλλον του τραπεζικού τομέα και τονίζει ότι δεν θα υπάρξουν επιπλέον κεφαλαιακές ανάγκες υπό δύο προϋποθέσεις, την εφαρμογή των σχεδίων αναδιάρθρωσης και την ανάκτηση της εμπιστοσύνης. Κατά τον κ. Δημητριάδη, η πιστή εφαρμογή του μνημονίου θα αποτρέψει προβλήματα βιωσιμότητας του δημοσίου χρέους, ενώ τονίζει ότι με βάση τα στοιχεία του πρώτου εξαμήνου οι εκτιμήσεις των οίκων αξιολόγησης έχουν μικρή πιθανότητα υλοποίησης.
Τέλος, αναφορικά με τον Συνεργατισμό, ο κ. Δημητριάδης σημειώνει πως ο κοινωνικός ρόλος των ΣΠΙ δεν μπορεί να είναι ο ίδιος, καθώς το κράτος ως ο μεγαλομέτοχος οφείλει να μεγιστοποιήσει τα οφέλη του φορολογούμενου. Επισημαίνει όμως ότι ο Συνεργατισμός έχει τρόπους εξεύρεσης φρέσκου κεφαλαίου μέσω ετήσιων εθελοντικών εισφορών, αξιοποίησης περιουσιακών στοιχείων και άντλησης κεφαλαίων από ξένα εύρωστα συνεργατικά όπως τη Rabobank και την Credit Agricole.
"Αδικαιολόγητες" οι επικρίσεις του Προέδρου Αναστασιάδη
Ερ.: Πως σχολιάζετε τις επικρίσεις που εξέφρασε στη συνέντευξη του στο MEGA, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας;
Απ.: Τους τελευταίους μήνες, η ΚΤΚ έχει λάβει πολλά μέτρα που είχαν θετική επίδραση στη σταθεροποίηση του τραπεζικού συστήματος, θυμίζω την πολύ σημαντική απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΚΤ για την Τράπεζα Κύπρου, για επαναφορά της ως αποδεκτό αντισυμβαλλόμενο πιστωτικό ίδρυμα για συμμετοχή στις πράξεις νομισματικής πολιτικής του Ευρωσυστήματος, μια απόφαση που επιτρέπει στην Τράπεζα Κύπρου να αντλεί απευθείας ρευστότητα από το Ευρωσύστημα.
Σημειώνω, ότι η απόφαση αυτή του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΚΤ ουσιαστικά βασίστηκε στο γεγονός ότι ο κεφαλαιουχικός δείκτης με τον οποίο η Τράπεζα Κύπρου εξήλθε από το καθεστώς εξυγίανσης ανήρχετο, κατόπιν επιμονής της ΚΤΚ, σε ποσοστό πέραν του 12%, δείχνοντας την επαρκή κεφαλαιοποίηση της τράπεζας.
Επίσης, η ολοκλήρωση της στρατηγικής για την αναδιάρθρωση του Συνεργατικού Τομέα, καθώς και η αυστηρή προσήλωση της ΚΤΚ στην εφαρμογή του Προγράμματος Στήριξης, όλες αυτές οι ενέργειες έχουν χαρακτηριστεί ως θετικά βήματα από το Eurogroup και το ΔΝΤ. Ως εκ τούτου, θεωρώ τις επικρίσεις από πλευράς του Προέδρου της Δημοκρατίας αδικαιολόγητες. Οι πολιτικές παρεμβάσεις στον εποπτικό ρόλο της ΚΤΚ, περιλαμβανομένης της κριτικής στην εμπεριστατωμένη αξιολόγηση των κριτηρίων ικανότητας και καταλληλότητας των νεοεκλεγέντων μελών του Δ.Σ. της Τράπεζας Κύπρου, δεν ευνοούν την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στον χρηματοπιστωτικό τομέα.
Δεν υπήρχαν όλα τα αναγκαία στοιχεία για τα νέα μέλη του ΔΣ της Τράπεζας
Ερ.:Έχετε κατηγορηθεί για αχρείαστη καθυστέρηση στην αξιολόγηση των μελών που έχουν εκλεγεί για το Δ.Σ. της Τράπεζας Κύπρου. Υπάρχουν νεότερα για τη διαδικασία αυτή;
Απ.: Η διαδικασία έχει ολοκληρωθεί και η Τράπεζα Κύπρου έχει ήδη ενημερωθεί για τα αποτελέσματα. Παραμένει μια μικρή εκκρεμότητα σχετικά με ένα σύμβουλο, για τον οποίο η ομάδα αξιολόγησης έχει ζητήσει κατ’ ιδίαν συνάντηση μαζί του. Λόγω αδυναμίας του να ταξιδεύσει στην Κύπρο αυτή τη βδομάδα, η συνάντηση έχει καθοριστεί για την ερχόμενη Δευτέρα. Αυτό, όμως, δεν επηρεάζει καθόλου την λειτουργία του Δ.Σ. της Τράπεζας Κύπρου.
Όσον αφορά τις επικρίσεις για καθυστέρηση, η αξιολόγηση των μελών των Δ.Σ. των τραπεζών, στη βάση των κριτηρίων ικανότητας και καταλληλότητας, αποτελεί μια εποπτική διαδικασία που γίνεται σε συνεχή βάση, αφού όλα τα μέλη των Δ.Σ. υποχρεούνται, ανά πάσα στιγμή, να συμμορφώνονται. Όπως καταλαβαίνετε, αυτό αποτελεί μια σοβαρή ευθύνη της ΚΤΚ και επιβάλλεται να γίνεται προσεκτικά και εμπεριστατωμένα με στόχο να προστατεύεται η αξιοπιστία του χρηματοπιστωτικού τομέα έτσι ώστε να αποφεύγονται λάθη του παρελθόντος.
Ειδικά για την Τράπεζα Κύπρου, είναι γεγονός ότι η εκφρασθείσα πρόθεση της ΚΤΚ ήταν να ολοκληρωνόταν η διαδικασία αυτή πριν τη Γενική Συνέλευση. Όπως έχω, όμως, αναφέρει η διαδικασία αυτή απαιτεί να υπάρχουν ενώπιον της ομάδας αξιολόγησης όλα τα απαραίτητα στοιχεία, κάτι που δυστυχώς για μεγάλο αριθμό υποψηφίων δεν ίσχυε.
Ενδεικτικά, αναφέρω ότι το τελευταίο ερωτηματολόγιο λήφθηκε το περασμένο Σάββατο, τέσσερις μέρες μετά τη Γενική Συνέλευση. Στο μεταξύ, η ομάδα αξιολόγησης της ΚΤΚ εργαζόταν εντατικά σε καθημερινή βάση, συμπεριλαμβανομένου και του Σαββατοκύριακου, εξετάζοντας τα ερωτηματολόγια και ζητώντας επιπρόσθετες πληροφορίες, όπου κρινόταν αναγκαίο, από την Τράπεζα Κύπρου.
Εκ πρώτης όψεως σημαντικά τα πλεονεκτήματα από δημιουργία κτηματικής
Ερ.: Υπήρξε πολλή συζήτηση για το διαχωρισμό της Τράπεζας Κύπρου σε αμιγώς τραπεζικές εργασίες και μιας κτηματικής τράπεζας. Ποια είναι η θέση σας επί του ζητήματος και σας ρωτάμε ως εποπτική αρχή. Επί της αρχής θα ήταν σωστή μια κίνηση που να διαχώριζε το core banking της μοναδικής, πλέον, συστημικής τράπεζας της Κύπρου από τις λοιπές και ίσως πιο ριψοκίνδυνες εργασίες;
Απ.: Με βάση το Μνημόνιο Συναντίληψης με την Τρόϊκα, η Τράπεζα Κύπρου καλείται να εκπονήσει σχέδιο αναδιάρθρωσης, το οποίο θα διασφαλίσει τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα της τράπεζας, την αποκατάσταση της φερεγγυότητάς της και την επάνοδο στην κερδοφορία. Στόχος είναι να κερδηθεί εκ νέου η εμπιστοσύνη προς την τράπεζα από τους πελάτες, τους επενδυτές και τις αγορές. Συνεπώς, καλείται το νέο Διοικητικό Συμβούλιο της τράπεζας να θέσει ως πρώτιστο καθήκον την ετοιμασία και ακολούθως την εφαρμογή του σχεδίου αναδιάρθωσης για επίτευξη των πιο πάνω στόχων.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, θα πρέπει να τύχει προσεκτικής μελέτης η εισήγηση που έχει κατατεθεί από διάφορες πλευρές για διαχωρισμό των εργασιών της τράπεζας σε εμπορικές και κτηματικές. Εάν προκύψει από τη μελέτη που θα γίνει ότι κάτι τέτοιο είναι επωφελές για την τράπεζα, τότε θα πρέπει να γίνουν προσεκτικά βήματα για την εφαρμογή του ανάλογου σχεδιασμού. Εκ πρώτης όψεως φαίνεται να υπάρχουν σημαντικά πλεονεκτήματα από μια τέτοια ενέργεια.
Ωστόσο, θα πρέπει να μελετηθούν τα πρακτικά, τεχνικά, νομικά και άλλα ζητήματα που εγείρονται προτού ληφθούν οποιεσδήποτε αποφάσεις. Η ΚΤΚ, ασκώντας τις εποπτικές της αρμοδιότητες, θα συζητήσει το θέμα με τη νέα διοίκηση και τους συμβούλους της τράπεζας ούτως ώστε να παρθούν οι πιο σωστές, υπό τις περιστάσεις, αποφάσεις.
Παλαιοί μέτοχοι
Ερ.: Οι παλαιοί μέτοχοι της Τράπεζας Κύπρου διαμαρτύρονται και επικρίνουν την ΚΤΚ για τη μείωση της αξίας των μετοχών τους στο 1 σεντ. Αρχικά η αξία των παλαιών μετοχών θα διαγραφόταν, ενώ στη συνέχεια μετατράπηκαν σε μετοχές κατηγορίας Δ και τελικά μειώθηκε η αξία τους σε ένα σεντ. Γιατί έγιναν οι διαφοροποιήσεις αυτές;
Απ.: Σύμφωνα με τον περί Εξυγίανσης Πιστωτικών και Άλλων Ιδρυμάτων Νόμο, όταν εφαρμόζεται το μέτρο διάσωσης με ίδια μέσα, οι συσσωρευμένες ζημιές της τράπεζας υπό εξυγίανση διαγράφονται πρώτα με την απομείωση του μετοχικού κεφαλαίου, των αξιογράφων και των χρεογράφων του ιδρύματος υπό εξυγίανση και ακολούθως με την απομείωση των άλλων υποχρεώσεων, περιλαμβανομένων των ανασφάλιστων καταθέσεων.
Οι παλαιές μετοχές της Τράπεζας Κύπρου είχαν αρχικά μετατραπεί, σύμφωνα με το Διάταγμα που εκδόθηκε στις 29 Μαρτίου 2013, σε μετοχές τάξης Δ, οι οποίες δεν είχαν ούτε δικαιώματα ψήφου ούτε δικαιώματα λήψης μερισμάτων μέχρις ότου αποπληρωθούν οι μετοχές τάξης Α (δηλ. αυτές που δημιουργήθηκαν από τη μετατροπή των ανασφάλιστων καταθέσεων) συν ετήσιο επιτόκιο 10% επί της ονομαστικής αξίας των εν λόγω μετοχών. Με την εν λόγω διευθέτηση, η αξία των παλαιών μετοχών της Τράπεζας Κύπρου ουσιαστικά μηδενιζόταν. Ωστόσο, η μετοχική δομή της τράπεζας Κύπρου, όπως αυτή προέκυψε με τη δημιουργία διαφόρων τάξεων μετοχών βάσει του Διατάγματος της 29ης Μαρτίου 2013, δεν ήταν συμβατή με τις πρόνοιες των Ευρωπαϊκών Κανονισμών περί κεφαλαιακής επάρκειας. Ενόψει τούτου, αποφασίστηκε, με τη σύμφωνη γνώμη του Υπουργού Οικονομικών, η μείωση της ονομαστικής αξίας των παλαιών μετοχών σε 1 σεντ και η μετατροπή τους σε νέες συνήθεις μετοχές με πλήρη δικαιώματα ψήφου και μερισμάτων.
Η πιο πάνω ενέργεια βρίσκεται σε πλήρη συμφωνία με τις πρόνοιες του Νόμου, καθώς και τη γενική αρχή που διέπει τη νομοθεσία για την εξυγίανση, η οποία ρητά αναφέρει ότι κανένας μέτοχος ή πιστωτής της τράπεζας δεν πρέπει να βρίσκεται σε χειρότερη οικονομική θέση συγκριτικά με τη θέση που θα βρισκόταν εάν η τράπεζα τίθετο υπό εκκαθάριση. Σημειώνεται ότι, στην περίπτωση που η τράπεζα ετίθετο υπό εκκαθάριση, οι παλαιοί μέτοχοι της Τράπεζας Κύπρου θα έχαναν ολόκληρο το ποσό της επένδυσης τους.
Δεν έχουν καθοριστεί όλες οι παράμετροι λειτουργίας της Αρχής Εξυγίανσης
Ερ.: Η Γενική Συνέλευση της Τράπεζας Κύπρου ολοκληρώθηκε χωρίς τη Διαχειρίστρια της Λαϊκής Τράπεζας να συμμετέχει ενεργά στην εκλογή του νέου ΔΣ της τράπεζας. Έγινε γνωστό ότι εσείς διαφωνήσατε με την απόφαση ο Γενικός Διευθυντής του Υπ. Οικονομικών να ψηφήσει εκ μέρους του 18% της Λαϊκής. Επί της ουσίας πού εντοπίζεται η διαφωνία σας με την πλειοψηφική απόφαση της Αρχής Εξυγίανσης;
Απ.: Oι αποφάσεις της τριμελούς Αρχής Εξυγίανσης λαμβάνονται με απλή πλειοψηφία και οι όποιες διαφωνίες καταγράφονται στα πρακτικά. Η Αρχή Εξυγίανσης δεν έχει ακόμα καθορίσει όλες τις παραμέτρους του τρόπου λειτουργίας της. Μεταξύ άλλων, η Αρχή Εξυγίανσης δεν έχει ακόμα καθορίσει αν θα δημοσιοποιούνται οι αποφάσεις της ή κάποιες από αυτές, και τι ακριβώς θα περιλαμβάνει μια τέτοια δημοσιοποίηση. Γι’ αυτό το λόγο θεωρώ ορθότερο να μην τοποθετηθώ επί του παρόντος έως ότου η Αρχή Εξυγίανσης επεξεργαστεί το γενικότερο θέμα της δημοσιοποίησης ή μη των αποφάσεών της.
Δεν θα υπάρξουν επιπλέον κεφαλαιακές ανάγκες υπό δύο προϋποθέσεις
Ερ.: Πώς βλέπετε το μέλλον του τραπεζικού τομέα, μετά τη βίαιη συρρίκνωσή του συνεπεία των αποφάσεων του Eurogroup; Δεδομένης της βαθιάς ύφεσης που επηρεάζει την Κύπρο, την οποία οίκοι αξιολόγησης ανεβάζουν πέραν του 10%, θεωρείτε ότι η ανακεφαλαιοποίηση του τραπεζικού τομέα, στη βάση του ακραίου σεναρίου της Pimco είναι αρκετή για να επιτρέψει στις τράπεζες να απορροφήσουν τις αυξημένες ζημιές ή θα προκύψουν νέες κεφαλαιακές ανάγκες;
Απ.: Η συρρίκνωση του κυπριακού τραπεζικού τομέα θα πρέπει να θεωρηθεί ως πρόκληση, η οποία, με τους κατάλληλους χειρισμούς, μπορεί να συμβάλει στην εξυγίανση των τραπεζών, περιορίζοντας τους υπερβολικούς κινδύνους στους οποίους μερικές τράπεζες ήταν εκτεθειμένες, κυρίως στο εξωτερικό. Βέβαια, αυτό πρέπει να γίνει σταδιακά, εντός λογικού χρονικού διαστήματος, έτσι που η αποξένωση από μερικές δραστηριότητες του εξωτερικού να μην καταλήξει σε σημαντικές ζημιές. Ταυτόχρονα, η σταδιακή συρρίκνωση μπορεί να διευκολύνει τον εξορθολογισμό των δραστηριοτήτων, κυρίως εντός Κύπρου, όπως η αναβάθμιση των υπηρεσιών που προσφέρονται σε ξένους (ιδιώτες, επιχειρηματίες, επενδυτές), έτσι που ο χρηματοοικονομικός τομέας να ανακτήσει το ρόλο του ως δυναμικό στοιχείο ανάπτυξης για την κυπριακή οικονομία.
Σε ό,τι αφορά την κεφαλαιακή επάρκεια στο τραπεζικό σύστημα και τη δυνατότητα απορρόφησης ζημιών (κυρίως ζημιών από επισφαλείς λογαριασμούς), η κατάσταση όπως διαμορφώνεται τώρα επιτρέπει την έκφραση αισιοδοξίας υπό δύο, αλληλένδετες, προϋποθέσεις: Οι τράπεζες (περιλαμβανομένου του Συνεργατισμού) θα ολοκληρώσουν και θα εφαρμόσουν στους επόμενους λίγους μήνες πλήρη σχέδια αναδιοργάνωσης, περικοπής δαπανών και ανάκαμψης που θα τους επιτρέψουν, σύντομα, να επιτύχουν σημαντική κερδοφορία σε λειτουργικό επίπεδο. Εννοείται ότι τα σχέδια αυτά θα πρέπει να στοχεύουν, επίσης, στην αποτελεσματική διαχείριση του προβλήματος χαρτοφυλακίου δανείων. Να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη του κοινού προς τις τράπεζες και θα σταθεροποιηθεί η ρευστοτική τους κατάσταση, η οποία θα τους επιτρέψει πολύ σύντομα να προβούν στην παροχή πιστωτικών διευκολύνσεων προς την οικονομία.
Χάνει τον κοινωνικό του ρόλο ο Συνεργατισμός
Ερ.: Μετά την καταβολή της δεύτερης δόσης, ο Συνεργατισμός κρατικοποιείται και υπάγεται στην εποπτεία της ΚΤΚ. Πόσο θα αλλάξει ο κοινωνικός ρόλος των ΣΠΙ; Τα συνεργατικά θα λειτουργούν πλέον περισσότερο σαν τράπεζα;
Απ.: Το γεγονός είναι ότι ένα πιστωτικό ίδρυμα είτε είναι συνεργατική εταιρεία, είτε είναι εταιρεία, θα πρέπει να ικανοποιεί τους εποπτικούς κανόνες, οι οποίοι είναι οι ίδιοι για όλα ανεξαιρέτως τα πιστωτικά ιδρύματα, ανεξαρτήτως ιδιοκτησιακής δομής, έτσι ώστε να διασφαλίζονται οι ίσοι όροι του ανταγωνισμού (level playing field) και οι καταθέτες να έχουν την ίδια πληροφόρηση για όλα τα πιστωτικά ιδρύματα.
Η έννοια του κοινωνικού ρόλου των ΣΠΙ συνίσταται στο ότι έχουν την απαραίτητη κεφαλαιακή επάρκεια που τους επιβάλλει η εποπτική Αρχή και συνεπώς έχουν πλεόνασμα κεφαλαίου και μπορούν να το χρησιμοποιήσουν ως ακολούθως: προσφέροντας καλύτερους όρους δανεισμού στα μέλη τους (π.χ. χαμηλότερα επιτόκια) έτσι ώστε τα μειωμένα κέρδη από αυτή την ενέργεια να μην επηρεάσουν την απαιτούμενη κεφαλαιακή επάρκεια, προσφέροντας επιπρόσθετα δάνεια στα μέλη τους, δεδομένου ότι το πλεόνασμα κεφαλαίου μπορεί να υποστηρίξει αυτήν την ενέργεια, προσφέροντας το εν λόγω πλεόνασμα κεφαλαίου για κοινωνικούς σκοπούς.
Αντιθέτως, οι τράπεζες προσφέρουν το πλεόνασμα κεφαλαίου τους είτε στους μετόχους τους ως μέρισμα, αφού οι τελευταίοι απαιτούν απόδοση, είτε αυξάνουν τις εργασίες τους επεκτείνοντας τις δραστηριότητες τους με σκοπό την αύξηση της κερδοφορίας τους. Τα πιο πάνω, δυστυχώς, ανατρέπονται υπό τις παρούσες συνθήκες, αφού η ανεπάρκεια κεφαλαίων και η δυσκολία άντλησης των κεφαλαίων αυτών από τα μέλη τους, οδηγεί στην κρατική κεφαλαιακή ενίσχυση σύμφωνα με τους κανόνες κρατικών ενισχύσεων της EE. Συνεπώς, ο κοινωνικός τους ρόλος, υπό την έννοια που ανέφερα πιο πάνω, δεν μπορεί να είναι ο ίδιος, αφού το κράτος, ως ο μεγαλομέτοχος πλέον των ΣΠΙ λόγω της κρατικής ενίσχυσης, οφείλει να μεγιστοποιήσει τα οφέλη του φορολογούμενου, ο οποίος επιφορτίζεται με το κόστος της ανακεφαλαιοποίησης των ΣΠΙ.
Ερ.: Δεδομένης της κερδοφορίας του Συνεργατισμού, αλλά και της εκτιμώμενης ύφεσης τα οικονομίας, πόσο καιρό θα χρειαστεί ο Συνεργατισμός για να ανακτήσει τις μετοχές του και ποιοι τρόποι, πέραν της κερδοφορίας του, υπάρχουν για να επισπεύσει αυτή την ανάκτηση;
Απ.: Υπό τις παρούσες δύσκολες μακροοικονομικές συνθήκες η κερδοφορία του Συνεργατισμού θα είναι πιεσμένη. Ωστόσο, μέσα από την πιστή εφαρμογή του Σχεδίου Αναδιάρθρωσης υπάρχουν εκείνες οι προϋποθέσεις για την επιστροφή του στην κερδοφορία. Η περίοδος που θα χρειαστεί για επανάκτηση των μετοχών του μέσω της κερδοφορίας δεν μπορεί να προβλεφθεί από κανέναν λόγω του ότι οι οποιεσδήποτε προβλέψεις σε μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο ορίζοντα είναι παρακινδυνευμένες.
Άλλοι τρόποι πέραν της κερδοφορίας του είναι η εξεύρεση νέων κεφαλαίων από τα μέλη του Συνεργατισμού, μέσω ετήσιων εθελοντικών εισφορών και η αξιοποίηση περιουσιακών στοιχείων που δεν ανήκουν στο Συνεργατικό Πιστωτικό Τομέα. Επίσης, δυνητικά, θα μπορούσαν να γίνουν επαφές για άντληση κεφαλαίων με ξένα εύρωστα συνεργατικά πιστωτικά ιδρύματα, όπως για παράδειγμα η Rabobank και η Credit Agricole.
Μειώθηκε ο ΕΛΑ
Ερ.: Τους τελευταίους μήνες παρατηρείται μείωση του ΕLΑ, της έκτακτης ρευστότητας από την ΕΚΤ. Πως σημειώθηκε η μείωση αυτή; Είναι λόγω του ότι η Τράπεζα Κύπρου έγινε αποδεκτή ως αντισυμβαλλόμενο μέρος για πράξεις νομισματικής πολιτικής από την ΕΚΤ ; Έχει, επίσης, γίνει αποδεκτό το κρατικό ομόλογο, των €1,9 δις, για στήριξη της Λαϊκής και με ποιαν έκπτωση;
Απ.: Μετά την έξοδο της Τράπεζας Κύπρου από το καθεστώς εξυγίανσης στο τέλος Ιουλίου 2013, το Διοικητικό Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) έλαβε απόφαση για επαναφορά της Τράπεζας Κύπρου ως αποδεκτό αντισυμβαλλόμενο πιστωτικό ίδρυμα για συμμετοχή στις πράξεις νομισματικής πολιτικής του Ευρωσυστήματος, απόφαση η οποία επιτρέπει στην Τράπεζα Κύπρου να αντλεί απευθείας ρευστότητα από το Ευρωσύστημα, ανάλογα πλέον με την αξία των εξασφαλίσεων που κατέχει και γίνονται αποδεκτές από το Ευρωσύστημα. Σημειώνω ότι, στις αποδεκτές από το Ευρωσύστημα εξασφαλίσεις, περιλαμβάνονται και όλα τα χρεόγραφα που έχει εκδώσει η Κυπριακή Δημοκρατία ή φέρουν την εγγύηση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Οι περικοπές (haircuts), οι οποίες εφαρμόζονται επί της αξίας των χρεογράφων αυτών έχουν αποφασισθεί από το ΔΣ της ΕΚΤ και είναι δημοσιευμένες στον ιστοχώρο της ΕΚΤ.
Ειδικότερα, σχετικά με το κρατικό χρεόγραφο ονομαστικής αξίας €1,9 δισ. που είχε εκδοθεί στις 29 Ιουνίου 2012, αρχικά για σκοπούς ανακεφαλαιοποίησης της Λαϊκής Τράπεζας και αποτελούσε περιουσιακό στοιχείο της εν λόγω τράπεζας, σημειώνεται ότι έχει μεταφερθεί στην ιδιοκτησία της Τράπεζας Κύπρου, μαζί με τα άλλα στοιχεία ενεργητικού και παθητικού της Λαϊκής Τράπεζας, σύμφωνα με τα μέτρα εξυγίανσης που εφαρμόσθηκαν και δυνάμει του Περί Εξυγίανσης Πιστωτικών και Άλλων Ιδρυμάτων Νόμου του 2013.
Συνεπώς, το εν λόγω κρατικό χρεόγραφο δεν διαφέρει πλέον από οποιοδήποτε άλλο χρεόγραφο που έχει εκδοθεί από την Κυπριακή Δημοκρατία και είναι, φυσικά, αποδεκτό από το Ευρωσύστημα ως ενέχυρο για πράξεις νομισματικής πολιτικής.
Η εφαρμογή του μνημονίου καθιστά το δημόσιο χρέος βιώσιμο
Ερ.: Διάφοροι οίκοι αξιολόγησης και οργανισμοί, πιο πρόσφατα ο οίκος Moody’s, ανεβάζει το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ στο 140%. Εσείς τι πιστεύετε, θα «βγουν» τα νούμερα ή θα υπάρξει πρόβλημα βιωσιμότητας του χρέους στο μέλλον;
Απ.: Σε γενικές γραμμές, η βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους μιας χώρας εξαρτάται, μεταξύ άλλων, από τα επιτόκια δανεισμού για εξυπηρέτηση των δανείων που αναλαμβάνει, καθώς και την πορεία των δημοσιονομικών και μακροοικονομικών μεταβλητών, δηλαδή το ύψος του πρωτογενούς ισοζυγίου και το ρυθμό οικονομικής ανάπτυξης. Ενδεχόμενοι κίνδυνοι ελλοχεύουν αναφορικά με την επιτυχή εφαρμογή οποιουδήποτε προγράμματος, ως εκ τούτου η αξιοποίηση της ανάλυσης της βιωσιμότητας του δημοσίου χρέους αποτελεί σημαντικό εργαλείο για την αξιολόγηση της υλοποίησης του προγράμματος.
Η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου θεωρεί πως εφόσον η Κυπριακή Δημοκρατία παραμείνει πιστή στην υλοποίηση του προγράμματος οικονομικής προσαρμογής και με βάση τα τελευταία δεδομένα, δεν θα υπάρξει πρόβλημα βιωσιμότητας του δημόσιου χρέους. Οι εκτιμήσεις των οίκων αξιολόγησης, συμπεριλαμβανομένου του οίκου Moody’s, αναφορικά με τη βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους είναι δυσμενέστερες από εκείνες που περιλαμβάνονται στο Μνημόνιο Συναντίληψης λόγω των αρνητικότερων προβλέψεων που ενσωματώνουν για τη γενικότερη πορεία της οικονομίας. Εντούτοις, τα μεγέθη για το πρώτο εξάμηνο του 2013 είναι ευνοϊκότερα από αυτά που συμπεριλαμβάνει το Μνημόνιο Συναντίληψης και, ως εκ τούτου, διαφαίνεται ότι οι εκτιμήσεις των οίκων αξιολόγησης είναι ιδιαίτερα δυσμενείς και με μικρή πιθανότητα να υλοποιηθούν.
Αναφορικά με τις προαναφερθείσες δικλείδες για διασφάλιση της βιωσιμότητας του δημόσιου χρέους, αυτές περιλαμβάνουν την παροχή μακροπρόθεσμων δανείων από τη Τρόικα με χαμηλό επιτόκιο, ένα φιλόδοξο αλλά επιτεύξιμο πρόγραμμα δημοσιονομικής εξυγίανσης, έσοδα από ιδιωτικοποιήσεις και από την πώληση άλλων περιουσιακών στοιχείων, καθώς και διαρθρωτικά μέτρα και άλλες μεταρρυθμίσεις. Τέτοια διαρθρωτικά μέτρα δύναται να ενισχύσουν τον ρυθμό οικονομικής ανάπτυξης μεσοπρόθεσμα.
Σημειώνεται ότι ενδεχόμενα οφέλη από την εκμετάλλευση των υπεράκτιων κοιτασμάτων φυσικού αερίου, τα οποία δεν έχουν ενσωματωθεί στις εκτιμήσεις της Τρόικας, θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μια ισχυρότερη και πιο γρήγορη ανάκαμψη της οικονομίας λόγω της αύξησης των εσόδων και επενδύσεων που αναμένεται να προκύψουν σε μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη βάση.
Η επιστροφή της εμπιστοσύνης προϋπόθεση για την άρση των περιορισμών
Ερ.: Υπήρξε η άποψη ότι τα μέτρα μπορεί να αρθούν εξ ολοκλήρου μέχρι το 2014, ενώ ο Πρόεδρος του Συμβουλίου Εθνικής Οικονομίας Χριστόφορος Πισσαρίδης εξέφρασε την εκτίμηση ότι θα απαιτηθούν δύο χρόνια για την άρση των περιοριστικών μέτρων. Είναι, κατά την άποψή σας, εφικτό τα μέτρα να αρθούν εξ ολοκλήρου το 2014 και υπό ποίες προϋποθέσεις;
Απ.: Τα περιοριστικά μέτρα επιβλήθηκαν ώστε να διασφαλιστεί η χρηματοπιστωτική σταθερότητα. Βασική αρχή της στρατηγικής για τη σταδιακή κατάργηση των περιοριστικών μέτρων είναι ότι τα περιοριστικά μέτρα θα παραμείνουν σε ισχύ μόνο για όσο χρονικό διάστημα είναι άκρως απαραίτητο. Συνεπώς, θα καταργηθούν εξ ολόκληρου όταν οι συνθήκες το επιτρέπουν. Η αναδόμηση της εμπιστοσύνης στο τραπεζικό μας σύστημα αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την κατάργηση των περιοριστικών μέτρων.
Σε συνέντευξη που παραχώρησε στο ΚΥΠΕ, ο Πανίκος Δημητριάδης απορρίπτει παράλληλα τις κατηγορίες κατά της ΚΤΚ για αδικαιολόγητη καθυστέρηση στην αξιολόγηση των μελών που εξελέγησαν στο Διοικητικό Συμβούλιο της Τράπεζας Κύπρου, καθώς η ομάδα αξιολόγησης δεν είχε ενώπιόν της όλα τα στοιχεία, αναφέροντας ενδεικτικά ότι το τελευταίο ερωτηματολόγιο λήφθηκε το περασμένο Σάββατο τέσσερις μέρες μετά τη Γενική Συνέλευση.
Επί της διαδικασίας, ο κ. Δημητριάδης επισημαίνει ότι παραμένει σε εκκρεμότητα ένας σύμβουλος της Τράπεζας από το εξωτερικό, με τον οποίο καθορίστηκε κατ’ ιδίαν συνάντηση την ερχόμενη Δευτέρα, διότι δεν μπορούσε να ταξιδέψει προηγουμένως στην Κύπρο. Σημειώνει ταυτόχρονα πως η εκκρεμότητα αυτή δεν επηρεάζει ουδόλως την λειτουργία του ΔΣ της Τράπεζας Κύπρου.
Για την Τράπεζα Κύπρου, ο Διοικητής της ΚΤΚ αναφέρει ότι η ιδέα του διαχωρισμού των εργασιών της σε εμπορικές και κτηματικές εργασίες θα πρέπει να τύχει προσεκτικής μελέτης και τονίζει ότι εκ πρώτης όψεως φαίνεται να υπάρχουν σημαντικά πλεονεκτήματα από μια τέτοια ενέργεια.
Εξάλλου, στη συνέντευξή του, ο κ. Δημητριάδης, σχολιάζοντας τις διαμαρτυρίες και επικρίσεις για τη μετατροπή των παλαιών μετοχών της Τράπεζας Κύπρου σε μετοχές αξίες ενός σεντ, σημειώνει ότι αυτό έγινε με τη σύμφωνη γνώμη του Υπουργού Οικονομικών Χάρη Γεωργιάδη, καθώς η δημιουργία διαφόρων τάξεων μετοχών βάσει του Διατάγματος της 29ης Μαρτίου 2013, δεν ήταν συμβατή με τις πρόνοιες των Ευρωπαϊκών Κανονισμών περί κεφαλαιακής επάρκειας.
Ο κ. Δημητριάδης εκφράζει αισιοδοξία για το μέλλον του τραπεζικού τομέα και τονίζει ότι δεν θα υπάρξουν επιπλέον κεφαλαιακές ανάγκες υπό δύο προϋποθέσεις, την εφαρμογή των σχεδίων αναδιάρθρωσης και την ανάκτηση της εμπιστοσύνης. Κατά τον κ. Δημητριάδη, η πιστή εφαρμογή του μνημονίου θα αποτρέψει προβλήματα βιωσιμότητας του δημοσίου χρέους, ενώ τονίζει ότι με βάση τα στοιχεία του πρώτου εξαμήνου οι εκτιμήσεις των οίκων αξιολόγησης έχουν μικρή πιθανότητα υλοποίησης.
Τέλος, αναφορικά με τον Συνεργατισμό, ο κ. Δημητριάδης σημειώνει πως ο κοινωνικός ρόλος των ΣΠΙ δεν μπορεί να είναι ο ίδιος, καθώς το κράτος ως ο μεγαλομέτοχος οφείλει να μεγιστοποιήσει τα οφέλη του φορολογούμενου. Επισημαίνει όμως ότι ο Συνεργατισμός έχει τρόπους εξεύρεσης φρέσκου κεφαλαίου μέσω ετήσιων εθελοντικών εισφορών, αξιοποίησης περιουσιακών στοιχείων και άντλησης κεφαλαίων από ξένα εύρωστα συνεργατικά όπως τη Rabobank και την Credit Agricole.
"Αδικαιολόγητες" οι επικρίσεις του Προέδρου Αναστασιάδη
Ερ.: Πως σχολιάζετε τις επικρίσεις που εξέφρασε στη συνέντευξη του στο MEGA, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας;
Απ.: Τους τελευταίους μήνες, η ΚΤΚ έχει λάβει πολλά μέτρα που είχαν θετική επίδραση στη σταθεροποίηση του τραπεζικού συστήματος, θυμίζω την πολύ σημαντική απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΚΤ για την Τράπεζα Κύπρου, για επαναφορά της ως αποδεκτό αντισυμβαλλόμενο πιστωτικό ίδρυμα για συμμετοχή στις πράξεις νομισματικής πολιτικής του Ευρωσυστήματος, μια απόφαση που επιτρέπει στην Τράπεζα Κύπρου να αντλεί απευθείας ρευστότητα από το Ευρωσύστημα.
Σημειώνω, ότι η απόφαση αυτή του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΚΤ ουσιαστικά βασίστηκε στο γεγονός ότι ο κεφαλαιουχικός δείκτης με τον οποίο η Τράπεζα Κύπρου εξήλθε από το καθεστώς εξυγίανσης ανήρχετο, κατόπιν επιμονής της ΚΤΚ, σε ποσοστό πέραν του 12%, δείχνοντας την επαρκή κεφαλαιοποίηση της τράπεζας.
Επίσης, η ολοκλήρωση της στρατηγικής για την αναδιάρθρωση του Συνεργατικού Τομέα, καθώς και η αυστηρή προσήλωση της ΚΤΚ στην εφαρμογή του Προγράμματος Στήριξης, όλες αυτές οι ενέργειες έχουν χαρακτηριστεί ως θετικά βήματα από το Eurogroup και το ΔΝΤ. Ως εκ τούτου, θεωρώ τις επικρίσεις από πλευράς του Προέδρου της Δημοκρατίας αδικαιολόγητες. Οι πολιτικές παρεμβάσεις στον εποπτικό ρόλο της ΚΤΚ, περιλαμβανομένης της κριτικής στην εμπεριστατωμένη αξιολόγηση των κριτηρίων ικανότητας και καταλληλότητας των νεοεκλεγέντων μελών του Δ.Σ. της Τράπεζας Κύπρου, δεν ευνοούν την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στον χρηματοπιστωτικό τομέα.
Δεν υπήρχαν όλα τα αναγκαία στοιχεία για τα νέα μέλη του ΔΣ της Τράπεζας
Ερ.:Έχετε κατηγορηθεί για αχρείαστη καθυστέρηση στην αξιολόγηση των μελών που έχουν εκλεγεί για το Δ.Σ. της Τράπεζας Κύπρου. Υπάρχουν νεότερα για τη διαδικασία αυτή;
Απ.: Η διαδικασία έχει ολοκληρωθεί και η Τράπεζα Κύπρου έχει ήδη ενημερωθεί για τα αποτελέσματα. Παραμένει μια μικρή εκκρεμότητα σχετικά με ένα σύμβουλο, για τον οποίο η ομάδα αξιολόγησης έχει ζητήσει κατ’ ιδίαν συνάντηση μαζί του. Λόγω αδυναμίας του να ταξιδεύσει στην Κύπρο αυτή τη βδομάδα, η συνάντηση έχει καθοριστεί για την ερχόμενη Δευτέρα. Αυτό, όμως, δεν επηρεάζει καθόλου την λειτουργία του Δ.Σ. της Τράπεζας Κύπρου.
Όσον αφορά τις επικρίσεις για καθυστέρηση, η αξιολόγηση των μελών των Δ.Σ. των τραπεζών, στη βάση των κριτηρίων ικανότητας και καταλληλότητας, αποτελεί μια εποπτική διαδικασία που γίνεται σε συνεχή βάση, αφού όλα τα μέλη των Δ.Σ. υποχρεούνται, ανά πάσα στιγμή, να συμμορφώνονται. Όπως καταλαβαίνετε, αυτό αποτελεί μια σοβαρή ευθύνη της ΚΤΚ και επιβάλλεται να γίνεται προσεκτικά και εμπεριστατωμένα με στόχο να προστατεύεται η αξιοπιστία του χρηματοπιστωτικού τομέα έτσι ώστε να αποφεύγονται λάθη του παρελθόντος.
Ειδικά για την Τράπεζα Κύπρου, είναι γεγονός ότι η εκφρασθείσα πρόθεση της ΚΤΚ ήταν να ολοκληρωνόταν η διαδικασία αυτή πριν τη Γενική Συνέλευση. Όπως έχω, όμως, αναφέρει η διαδικασία αυτή απαιτεί να υπάρχουν ενώπιον της ομάδας αξιολόγησης όλα τα απαραίτητα στοιχεία, κάτι που δυστυχώς για μεγάλο αριθμό υποψηφίων δεν ίσχυε.
Ενδεικτικά, αναφέρω ότι το τελευταίο ερωτηματολόγιο λήφθηκε το περασμένο Σάββατο, τέσσερις μέρες μετά τη Γενική Συνέλευση. Στο μεταξύ, η ομάδα αξιολόγησης της ΚΤΚ εργαζόταν εντατικά σε καθημερινή βάση, συμπεριλαμβανομένου και του Σαββατοκύριακου, εξετάζοντας τα ερωτηματολόγια και ζητώντας επιπρόσθετες πληροφορίες, όπου κρινόταν αναγκαίο, από την Τράπεζα Κύπρου.
Εκ πρώτης όψεως σημαντικά τα πλεονεκτήματα από δημιουργία κτηματικής
Ερ.: Υπήρξε πολλή συζήτηση για το διαχωρισμό της Τράπεζας Κύπρου σε αμιγώς τραπεζικές εργασίες και μιας κτηματικής τράπεζας. Ποια είναι η θέση σας επί του ζητήματος και σας ρωτάμε ως εποπτική αρχή. Επί της αρχής θα ήταν σωστή μια κίνηση που να διαχώριζε το core banking της μοναδικής, πλέον, συστημικής τράπεζας της Κύπρου από τις λοιπές και ίσως πιο ριψοκίνδυνες εργασίες;
Απ.: Με βάση το Μνημόνιο Συναντίληψης με την Τρόϊκα, η Τράπεζα Κύπρου καλείται να εκπονήσει σχέδιο αναδιάρθρωσης, το οποίο θα διασφαλίσει τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα της τράπεζας, την αποκατάσταση της φερεγγυότητάς της και την επάνοδο στην κερδοφορία. Στόχος είναι να κερδηθεί εκ νέου η εμπιστοσύνη προς την τράπεζα από τους πελάτες, τους επενδυτές και τις αγορές. Συνεπώς, καλείται το νέο Διοικητικό Συμβούλιο της τράπεζας να θέσει ως πρώτιστο καθήκον την ετοιμασία και ακολούθως την εφαρμογή του σχεδίου αναδιάρθωσης για επίτευξη των πιο πάνω στόχων.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, θα πρέπει να τύχει προσεκτικής μελέτης η εισήγηση που έχει κατατεθεί από διάφορες πλευρές για διαχωρισμό των εργασιών της τράπεζας σε εμπορικές και κτηματικές. Εάν προκύψει από τη μελέτη που θα γίνει ότι κάτι τέτοιο είναι επωφελές για την τράπεζα, τότε θα πρέπει να γίνουν προσεκτικά βήματα για την εφαρμογή του ανάλογου σχεδιασμού. Εκ πρώτης όψεως φαίνεται να υπάρχουν σημαντικά πλεονεκτήματα από μια τέτοια ενέργεια.
Ωστόσο, θα πρέπει να μελετηθούν τα πρακτικά, τεχνικά, νομικά και άλλα ζητήματα που εγείρονται προτού ληφθούν οποιεσδήποτε αποφάσεις. Η ΚΤΚ, ασκώντας τις εποπτικές της αρμοδιότητες, θα συζητήσει το θέμα με τη νέα διοίκηση και τους συμβούλους της τράπεζας ούτως ώστε να παρθούν οι πιο σωστές, υπό τις περιστάσεις, αποφάσεις.
Παλαιοί μέτοχοι
Ερ.: Οι παλαιοί μέτοχοι της Τράπεζας Κύπρου διαμαρτύρονται και επικρίνουν την ΚΤΚ για τη μείωση της αξίας των μετοχών τους στο 1 σεντ. Αρχικά η αξία των παλαιών μετοχών θα διαγραφόταν, ενώ στη συνέχεια μετατράπηκαν σε μετοχές κατηγορίας Δ και τελικά μειώθηκε η αξία τους σε ένα σεντ. Γιατί έγιναν οι διαφοροποιήσεις αυτές;
Απ.: Σύμφωνα με τον περί Εξυγίανσης Πιστωτικών και Άλλων Ιδρυμάτων Νόμο, όταν εφαρμόζεται το μέτρο διάσωσης με ίδια μέσα, οι συσσωρευμένες ζημιές της τράπεζας υπό εξυγίανση διαγράφονται πρώτα με την απομείωση του μετοχικού κεφαλαίου, των αξιογράφων και των χρεογράφων του ιδρύματος υπό εξυγίανση και ακολούθως με την απομείωση των άλλων υποχρεώσεων, περιλαμβανομένων των ανασφάλιστων καταθέσεων.
Οι παλαιές μετοχές της Τράπεζας Κύπρου είχαν αρχικά μετατραπεί, σύμφωνα με το Διάταγμα που εκδόθηκε στις 29 Μαρτίου 2013, σε μετοχές τάξης Δ, οι οποίες δεν είχαν ούτε δικαιώματα ψήφου ούτε δικαιώματα λήψης μερισμάτων μέχρις ότου αποπληρωθούν οι μετοχές τάξης Α (δηλ. αυτές που δημιουργήθηκαν από τη μετατροπή των ανασφάλιστων καταθέσεων) συν ετήσιο επιτόκιο 10% επί της ονομαστικής αξίας των εν λόγω μετοχών. Με την εν λόγω διευθέτηση, η αξία των παλαιών μετοχών της Τράπεζας Κύπρου ουσιαστικά μηδενιζόταν. Ωστόσο, η μετοχική δομή της τράπεζας Κύπρου, όπως αυτή προέκυψε με τη δημιουργία διαφόρων τάξεων μετοχών βάσει του Διατάγματος της 29ης Μαρτίου 2013, δεν ήταν συμβατή με τις πρόνοιες των Ευρωπαϊκών Κανονισμών περί κεφαλαιακής επάρκειας. Ενόψει τούτου, αποφασίστηκε, με τη σύμφωνη γνώμη του Υπουργού Οικονομικών, η μείωση της ονομαστικής αξίας των παλαιών μετοχών σε 1 σεντ και η μετατροπή τους σε νέες συνήθεις μετοχές με πλήρη δικαιώματα ψήφου και μερισμάτων.
Η πιο πάνω ενέργεια βρίσκεται σε πλήρη συμφωνία με τις πρόνοιες του Νόμου, καθώς και τη γενική αρχή που διέπει τη νομοθεσία για την εξυγίανση, η οποία ρητά αναφέρει ότι κανένας μέτοχος ή πιστωτής της τράπεζας δεν πρέπει να βρίσκεται σε χειρότερη οικονομική θέση συγκριτικά με τη θέση που θα βρισκόταν εάν η τράπεζα τίθετο υπό εκκαθάριση. Σημειώνεται ότι, στην περίπτωση που η τράπεζα ετίθετο υπό εκκαθάριση, οι παλαιοί μέτοχοι της Τράπεζας Κύπρου θα έχαναν ολόκληρο το ποσό της επένδυσης τους.
Δεν έχουν καθοριστεί όλες οι παράμετροι λειτουργίας της Αρχής Εξυγίανσης
Ερ.: Η Γενική Συνέλευση της Τράπεζας Κύπρου ολοκληρώθηκε χωρίς τη Διαχειρίστρια της Λαϊκής Τράπεζας να συμμετέχει ενεργά στην εκλογή του νέου ΔΣ της τράπεζας. Έγινε γνωστό ότι εσείς διαφωνήσατε με την απόφαση ο Γενικός Διευθυντής του Υπ. Οικονομικών να ψηφήσει εκ μέρους του 18% της Λαϊκής. Επί της ουσίας πού εντοπίζεται η διαφωνία σας με την πλειοψηφική απόφαση της Αρχής Εξυγίανσης;
Απ.: Oι αποφάσεις της τριμελούς Αρχής Εξυγίανσης λαμβάνονται με απλή πλειοψηφία και οι όποιες διαφωνίες καταγράφονται στα πρακτικά. Η Αρχή Εξυγίανσης δεν έχει ακόμα καθορίσει όλες τις παραμέτρους του τρόπου λειτουργίας της. Μεταξύ άλλων, η Αρχή Εξυγίανσης δεν έχει ακόμα καθορίσει αν θα δημοσιοποιούνται οι αποφάσεις της ή κάποιες από αυτές, και τι ακριβώς θα περιλαμβάνει μια τέτοια δημοσιοποίηση. Γι’ αυτό το λόγο θεωρώ ορθότερο να μην τοποθετηθώ επί του παρόντος έως ότου η Αρχή Εξυγίανσης επεξεργαστεί το γενικότερο θέμα της δημοσιοποίησης ή μη των αποφάσεών της.
Δεν θα υπάρξουν επιπλέον κεφαλαιακές ανάγκες υπό δύο προϋποθέσεις
Ερ.: Πώς βλέπετε το μέλλον του τραπεζικού τομέα, μετά τη βίαιη συρρίκνωσή του συνεπεία των αποφάσεων του Eurogroup; Δεδομένης της βαθιάς ύφεσης που επηρεάζει την Κύπρο, την οποία οίκοι αξιολόγησης ανεβάζουν πέραν του 10%, θεωρείτε ότι η ανακεφαλαιοποίηση του τραπεζικού τομέα, στη βάση του ακραίου σεναρίου της Pimco είναι αρκετή για να επιτρέψει στις τράπεζες να απορροφήσουν τις αυξημένες ζημιές ή θα προκύψουν νέες κεφαλαιακές ανάγκες;
Απ.: Η συρρίκνωση του κυπριακού τραπεζικού τομέα θα πρέπει να θεωρηθεί ως πρόκληση, η οποία, με τους κατάλληλους χειρισμούς, μπορεί να συμβάλει στην εξυγίανση των τραπεζών, περιορίζοντας τους υπερβολικούς κινδύνους στους οποίους μερικές τράπεζες ήταν εκτεθειμένες, κυρίως στο εξωτερικό. Βέβαια, αυτό πρέπει να γίνει σταδιακά, εντός λογικού χρονικού διαστήματος, έτσι που η αποξένωση από μερικές δραστηριότητες του εξωτερικού να μην καταλήξει σε σημαντικές ζημιές. Ταυτόχρονα, η σταδιακή συρρίκνωση μπορεί να διευκολύνει τον εξορθολογισμό των δραστηριοτήτων, κυρίως εντός Κύπρου, όπως η αναβάθμιση των υπηρεσιών που προσφέρονται σε ξένους (ιδιώτες, επιχειρηματίες, επενδυτές), έτσι που ο χρηματοοικονομικός τομέας να ανακτήσει το ρόλο του ως δυναμικό στοιχείο ανάπτυξης για την κυπριακή οικονομία.
Σε ό,τι αφορά την κεφαλαιακή επάρκεια στο τραπεζικό σύστημα και τη δυνατότητα απορρόφησης ζημιών (κυρίως ζημιών από επισφαλείς λογαριασμούς), η κατάσταση όπως διαμορφώνεται τώρα επιτρέπει την έκφραση αισιοδοξίας υπό δύο, αλληλένδετες, προϋποθέσεις: Οι τράπεζες (περιλαμβανομένου του Συνεργατισμού) θα ολοκληρώσουν και θα εφαρμόσουν στους επόμενους λίγους μήνες πλήρη σχέδια αναδιοργάνωσης, περικοπής δαπανών και ανάκαμψης που θα τους επιτρέψουν, σύντομα, να επιτύχουν σημαντική κερδοφορία σε λειτουργικό επίπεδο. Εννοείται ότι τα σχέδια αυτά θα πρέπει να στοχεύουν, επίσης, στην αποτελεσματική διαχείριση του προβλήματος χαρτοφυλακίου δανείων. Να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη του κοινού προς τις τράπεζες και θα σταθεροποιηθεί η ρευστοτική τους κατάσταση, η οποία θα τους επιτρέψει πολύ σύντομα να προβούν στην παροχή πιστωτικών διευκολύνσεων προς την οικονομία.
Χάνει τον κοινωνικό του ρόλο ο Συνεργατισμός
Ερ.: Μετά την καταβολή της δεύτερης δόσης, ο Συνεργατισμός κρατικοποιείται και υπάγεται στην εποπτεία της ΚΤΚ. Πόσο θα αλλάξει ο κοινωνικός ρόλος των ΣΠΙ; Τα συνεργατικά θα λειτουργούν πλέον περισσότερο σαν τράπεζα;
Απ.: Το γεγονός είναι ότι ένα πιστωτικό ίδρυμα είτε είναι συνεργατική εταιρεία, είτε είναι εταιρεία, θα πρέπει να ικανοποιεί τους εποπτικούς κανόνες, οι οποίοι είναι οι ίδιοι για όλα ανεξαιρέτως τα πιστωτικά ιδρύματα, ανεξαρτήτως ιδιοκτησιακής δομής, έτσι ώστε να διασφαλίζονται οι ίσοι όροι του ανταγωνισμού (level playing field) και οι καταθέτες να έχουν την ίδια πληροφόρηση για όλα τα πιστωτικά ιδρύματα.
Η έννοια του κοινωνικού ρόλου των ΣΠΙ συνίσταται στο ότι έχουν την απαραίτητη κεφαλαιακή επάρκεια που τους επιβάλλει η εποπτική Αρχή και συνεπώς έχουν πλεόνασμα κεφαλαίου και μπορούν να το χρησιμοποιήσουν ως ακολούθως: προσφέροντας καλύτερους όρους δανεισμού στα μέλη τους (π.χ. χαμηλότερα επιτόκια) έτσι ώστε τα μειωμένα κέρδη από αυτή την ενέργεια να μην επηρεάσουν την απαιτούμενη κεφαλαιακή επάρκεια, προσφέροντας επιπρόσθετα δάνεια στα μέλη τους, δεδομένου ότι το πλεόνασμα κεφαλαίου μπορεί να υποστηρίξει αυτήν την ενέργεια, προσφέροντας το εν λόγω πλεόνασμα κεφαλαίου για κοινωνικούς σκοπούς.
Αντιθέτως, οι τράπεζες προσφέρουν το πλεόνασμα κεφαλαίου τους είτε στους μετόχους τους ως μέρισμα, αφού οι τελευταίοι απαιτούν απόδοση, είτε αυξάνουν τις εργασίες τους επεκτείνοντας τις δραστηριότητες τους με σκοπό την αύξηση της κερδοφορίας τους. Τα πιο πάνω, δυστυχώς, ανατρέπονται υπό τις παρούσες συνθήκες, αφού η ανεπάρκεια κεφαλαίων και η δυσκολία άντλησης των κεφαλαίων αυτών από τα μέλη τους, οδηγεί στην κρατική κεφαλαιακή ενίσχυση σύμφωνα με τους κανόνες κρατικών ενισχύσεων της EE. Συνεπώς, ο κοινωνικός τους ρόλος, υπό την έννοια που ανέφερα πιο πάνω, δεν μπορεί να είναι ο ίδιος, αφού το κράτος, ως ο μεγαλομέτοχος πλέον των ΣΠΙ λόγω της κρατικής ενίσχυσης, οφείλει να μεγιστοποιήσει τα οφέλη του φορολογούμενου, ο οποίος επιφορτίζεται με το κόστος της ανακεφαλαιοποίησης των ΣΠΙ.
Ερ.: Δεδομένης της κερδοφορίας του Συνεργατισμού, αλλά και της εκτιμώμενης ύφεσης τα οικονομίας, πόσο καιρό θα χρειαστεί ο Συνεργατισμός για να ανακτήσει τις μετοχές του και ποιοι τρόποι, πέραν της κερδοφορίας του, υπάρχουν για να επισπεύσει αυτή την ανάκτηση;
Απ.: Υπό τις παρούσες δύσκολες μακροοικονομικές συνθήκες η κερδοφορία του Συνεργατισμού θα είναι πιεσμένη. Ωστόσο, μέσα από την πιστή εφαρμογή του Σχεδίου Αναδιάρθρωσης υπάρχουν εκείνες οι προϋποθέσεις για την επιστροφή του στην κερδοφορία. Η περίοδος που θα χρειαστεί για επανάκτηση των μετοχών του μέσω της κερδοφορίας δεν μπορεί να προβλεφθεί από κανέναν λόγω του ότι οι οποιεσδήποτε προβλέψεις σε μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο ορίζοντα είναι παρακινδυνευμένες.
Άλλοι τρόποι πέραν της κερδοφορίας του είναι η εξεύρεση νέων κεφαλαίων από τα μέλη του Συνεργατισμού, μέσω ετήσιων εθελοντικών εισφορών και η αξιοποίηση περιουσιακών στοιχείων που δεν ανήκουν στο Συνεργατικό Πιστωτικό Τομέα. Επίσης, δυνητικά, θα μπορούσαν να γίνουν επαφές για άντληση κεφαλαίων με ξένα εύρωστα συνεργατικά πιστωτικά ιδρύματα, όπως για παράδειγμα η Rabobank και η Credit Agricole.
Μειώθηκε ο ΕΛΑ
Ερ.: Τους τελευταίους μήνες παρατηρείται μείωση του ΕLΑ, της έκτακτης ρευστότητας από την ΕΚΤ. Πως σημειώθηκε η μείωση αυτή; Είναι λόγω του ότι η Τράπεζα Κύπρου έγινε αποδεκτή ως αντισυμβαλλόμενο μέρος για πράξεις νομισματικής πολιτικής από την ΕΚΤ ; Έχει, επίσης, γίνει αποδεκτό το κρατικό ομόλογο, των €1,9 δις, για στήριξη της Λαϊκής και με ποιαν έκπτωση;
Απ.: Μετά την έξοδο της Τράπεζας Κύπρου από το καθεστώς εξυγίανσης στο τέλος Ιουλίου 2013, το Διοικητικό Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) έλαβε απόφαση για επαναφορά της Τράπεζας Κύπρου ως αποδεκτό αντισυμβαλλόμενο πιστωτικό ίδρυμα για συμμετοχή στις πράξεις νομισματικής πολιτικής του Ευρωσυστήματος, απόφαση η οποία επιτρέπει στην Τράπεζα Κύπρου να αντλεί απευθείας ρευστότητα από το Ευρωσύστημα, ανάλογα πλέον με την αξία των εξασφαλίσεων που κατέχει και γίνονται αποδεκτές από το Ευρωσύστημα. Σημειώνω ότι, στις αποδεκτές από το Ευρωσύστημα εξασφαλίσεις, περιλαμβάνονται και όλα τα χρεόγραφα που έχει εκδώσει η Κυπριακή Δημοκρατία ή φέρουν την εγγύηση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Οι περικοπές (haircuts), οι οποίες εφαρμόζονται επί της αξίας των χρεογράφων αυτών έχουν αποφασισθεί από το ΔΣ της ΕΚΤ και είναι δημοσιευμένες στον ιστοχώρο της ΕΚΤ.
Ειδικότερα, σχετικά με το κρατικό χρεόγραφο ονομαστικής αξίας €1,9 δισ. που είχε εκδοθεί στις 29 Ιουνίου 2012, αρχικά για σκοπούς ανακεφαλαιοποίησης της Λαϊκής Τράπεζας και αποτελούσε περιουσιακό στοιχείο της εν λόγω τράπεζας, σημειώνεται ότι έχει μεταφερθεί στην ιδιοκτησία της Τράπεζας Κύπρου, μαζί με τα άλλα στοιχεία ενεργητικού και παθητικού της Λαϊκής Τράπεζας, σύμφωνα με τα μέτρα εξυγίανσης που εφαρμόσθηκαν και δυνάμει του Περί Εξυγίανσης Πιστωτικών και Άλλων Ιδρυμάτων Νόμου του 2013.
Συνεπώς, το εν λόγω κρατικό χρεόγραφο δεν διαφέρει πλέον από οποιοδήποτε άλλο χρεόγραφο που έχει εκδοθεί από την Κυπριακή Δημοκρατία και είναι, φυσικά, αποδεκτό από το Ευρωσύστημα ως ενέχυρο για πράξεις νομισματικής πολιτικής.
Η εφαρμογή του μνημονίου καθιστά το δημόσιο χρέος βιώσιμο
Ερ.: Διάφοροι οίκοι αξιολόγησης και οργανισμοί, πιο πρόσφατα ο οίκος Moody’s, ανεβάζει το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ στο 140%. Εσείς τι πιστεύετε, θα «βγουν» τα νούμερα ή θα υπάρξει πρόβλημα βιωσιμότητας του χρέους στο μέλλον;
Απ.: Σε γενικές γραμμές, η βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους μιας χώρας εξαρτάται, μεταξύ άλλων, από τα επιτόκια δανεισμού για εξυπηρέτηση των δανείων που αναλαμβάνει, καθώς και την πορεία των δημοσιονομικών και μακροοικονομικών μεταβλητών, δηλαδή το ύψος του πρωτογενούς ισοζυγίου και το ρυθμό οικονομικής ανάπτυξης. Ενδεχόμενοι κίνδυνοι ελλοχεύουν αναφορικά με την επιτυχή εφαρμογή οποιουδήποτε προγράμματος, ως εκ τούτου η αξιοποίηση της ανάλυσης της βιωσιμότητας του δημοσίου χρέους αποτελεί σημαντικό εργαλείο για την αξιολόγηση της υλοποίησης του προγράμματος.
Η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου θεωρεί πως εφόσον η Κυπριακή Δημοκρατία παραμείνει πιστή στην υλοποίηση του προγράμματος οικονομικής προσαρμογής και με βάση τα τελευταία δεδομένα, δεν θα υπάρξει πρόβλημα βιωσιμότητας του δημόσιου χρέους. Οι εκτιμήσεις των οίκων αξιολόγησης, συμπεριλαμβανομένου του οίκου Moody’s, αναφορικά με τη βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους είναι δυσμενέστερες από εκείνες που περιλαμβάνονται στο Μνημόνιο Συναντίληψης λόγω των αρνητικότερων προβλέψεων που ενσωματώνουν για τη γενικότερη πορεία της οικονομίας. Εντούτοις, τα μεγέθη για το πρώτο εξάμηνο του 2013 είναι ευνοϊκότερα από αυτά που συμπεριλαμβάνει το Μνημόνιο Συναντίληψης και, ως εκ τούτου, διαφαίνεται ότι οι εκτιμήσεις των οίκων αξιολόγησης είναι ιδιαίτερα δυσμενείς και με μικρή πιθανότητα να υλοποιηθούν.
Αναφορικά με τις προαναφερθείσες δικλείδες για διασφάλιση της βιωσιμότητας του δημόσιου χρέους, αυτές περιλαμβάνουν την παροχή μακροπρόθεσμων δανείων από τη Τρόικα με χαμηλό επιτόκιο, ένα φιλόδοξο αλλά επιτεύξιμο πρόγραμμα δημοσιονομικής εξυγίανσης, έσοδα από ιδιωτικοποιήσεις και από την πώληση άλλων περιουσιακών στοιχείων, καθώς και διαρθρωτικά μέτρα και άλλες μεταρρυθμίσεις. Τέτοια διαρθρωτικά μέτρα δύναται να ενισχύσουν τον ρυθμό οικονομικής ανάπτυξης μεσοπρόθεσμα.
Σημειώνεται ότι ενδεχόμενα οφέλη από την εκμετάλλευση των υπεράκτιων κοιτασμάτων φυσικού αερίου, τα οποία δεν έχουν ενσωματωθεί στις εκτιμήσεις της Τρόικας, θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μια ισχυρότερη και πιο γρήγορη ανάκαμψη της οικονομίας λόγω της αύξησης των εσόδων και επενδύσεων που αναμένεται να προκύψουν σε μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη βάση.
Η επιστροφή της εμπιστοσύνης προϋπόθεση για την άρση των περιορισμών
Ερ.: Υπήρξε η άποψη ότι τα μέτρα μπορεί να αρθούν εξ ολοκλήρου μέχρι το 2014, ενώ ο Πρόεδρος του Συμβουλίου Εθνικής Οικονομίας Χριστόφορος Πισσαρίδης εξέφρασε την εκτίμηση ότι θα απαιτηθούν δύο χρόνια για την άρση των περιοριστικών μέτρων. Είναι, κατά την άποψή σας, εφικτό τα μέτρα να αρθούν εξ ολοκλήρου το 2014 και υπό ποίες προϋποθέσεις;
Απ.: Τα περιοριστικά μέτρα επιβλήθηκαν ώστε να διασφαλιστεί η χρηματοπιστωτική σταθερότητα. Βασική αρχή της στρατηγικής για τη σταδιακή κατάργηση των περιοριστικών μέτρων είναι ότι τα περιοριστικά μέτρα θα παραμείνουν σε ισχύ μόνο για όσο χρονικό διάστημα είναι άκρως απαραίτητο. Συνεπώς, θα καταργηθούν εξ ολόκληρου όταν οι συνθήκες το επιτρέπουν. Η αναδόμηση της εμπιστοσύνης στο τραπεζικό μας σύστημα αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την κατάργηση των περιοριστικών μέτρων.
Πηγή : http://www.kathimerini.com.cy
0 comments:
Δημοσίευση σχολίου